چکیده گستره موضوع عقلانیت باعث شده است تا دیدگاههای مختلفی از آن ارائه شود و هر یک از عالمان در حوزه های مختلف دانش بشری وجهی از وجوه گوناگون آنرا مورد توجه قرار دهند ، به طوری که در هر عصری یکی از جنبه های مختلف آن بر همه بینش ها غالب می شود. عقلانیت ابزاری به عنوان یکی از نگرش های غالب قرن بیستم که حاصل نظام سرمایه داری است باعث شده است تا متفکران زیادی از جمله فیلسوفان مکتب فرانکفورت به عنوان یکی از اصلی ترین ناقدان آن شناخته شوند. هدف این پژوهش شناخت یکی از مهم ترین و پر ابهام ترین مفاهیم قرن بیستم یعنی عقلانیت و چهره بارز آن عقلانیت ابزاری است . نگاه اجمالی به افکار متفکران انتقادی ما را به این نتیجه رهنمون خواهد ساخت که نگاه ابزاری و پوزیتیویستی باعث عدم پویایی انسان و اجتماع می شود و انسان را به سان مرده ای بسیار زیبا نقاشی می کند. کلید واژه : عقلانیت ، عقلانیت ابزاری ، پوزیتیویسم، مکتب فرانکفورت ، نظریه انتقادی