یکی از نهادهای قضایی تخصصی نوظهور در سیستم حقوقی ایران شورای حل اختلاف است که پس از مدت زمان به نسبت طولانی و با وجود اشکالات عملی بسیار، سرانجام به موجب قانون مستقلی در سال 1387 تحت عنوان قانون شورای حل اختلاف پا به عرصه وجود نهاد. مجموعه حاضر که با عنوان «آیین و اصول رسیدگی به دعاوی حقوقی در شورای حل اختلاف» جمع آوری شده است به بررسی مفهوم اصول و تشریفات دادرسی، تبیین تمایزات این دو، کارکرد و مصادیق آنها با محوریت رسیدگی های شوراهای حل اختلاف و لزوم یا عدم لزوم رعایت آن در دادرسی های حقوقی این مرجع با عنایت به مواد 20 و 21 و تبصره های ذیل این مواد پرداخته است. در توضیح مطلب آنکه قانونگذار در این دو ماده، دو ضابطه در جهت آیین رسیدگی شورای حل اختلاف تدوین نموده که مطابق ماده 20 اصل و قاعده بر رعایت اصول دادرسی است که خواهیم گفت رعایت اصول هم برای قاضی و هم برای اعضای شورا لازم الاتباع است و در ماده 21 نیز قاعده بر عدم رعایت تشریفات دادرسی مدنی است که محدوده این عدم رعایت تشریفات نیز بررسی می گردد. در این تحقیق با مفاهیم اصول و تشریفات دادرسی با لحاظ قانون شورای حل اختلاف آشنا شده و خواهیم دید که اصول دادرسی اصول کلی، دائمی و انتزاعی بوده که قوام هر دادرسی عادلانه در هر مرجعی را تشکیل می دهد و دارای کارکردهای گوناگونی از جمله کارکرد راهبردی و تفسیری می باشد. و نیز در شوراهای حل اختلاف همچون محاکم رعایت اصول دادرسی جز لاینفک رسیدگی است و تشریفات رسیدگی نیز برخلاف اطلاق ماده 21 از قانون صدر الاشاره به تناسب درجه اهمیت آن و منطبق با قانون شوراهای حل اختلاف لازم الرعایه خواهد بود.