تحقیق حاضر قصد دارد به بررسی تغییرات ساخت واژی، صرفی، نحوی و معنایی که از فارسی میانه تا امروز در گویش گیوی صورت گرفته است، بپردازد و ضمن مقایسه ی برخی ویژگی های ساخت واژی، صرفی، نحوی و معنایی فارسی میانه با گویش گیوی نشان دهد که شماری از این مشخصه ها در گویش گیوی -نسبت به گویش معیار- کم تر دچار تغییر شده اند. در حوزه ی ساخت واژه، واژگان مشتق و مرکب؛ در زمینه ی صرف و نحو، اسامی، صفات، اعداد، افعال و جملات؛ در بخش معنا، انواع تغییرات معنایی شامل کاهش، گسترش، کاربرد مجازی و تغییر مدلول مورد بررسی قرار گرفته است؛ در مواردی که تحول یک مشخصه ی زبانی فارسی میانه، در گویش گیوی و معیار به دو شکل متفاوت صورت گرفته، به این اختلاف اشاره شده است. داده های مربوط به فارسی میانه از منابع نوشتاری-کتاب و لغت نامه- و اطلاعات مرتبط با گویش گیوی بر اساس گفتار گویشوران بومی و اطلاعات شخصی محقق به عنوان یک گویشور بومی گردآوری شده است. نتیجه ی این بررسی می تواند اثبات این فرضیه باشد که به علت انزوای روستای گیو -و هم چنین کل منطقه ی جنوب خراسان- و دور بودن آن از مرکز، شماری از ویژگی های زبانی فارسی میانه که در گویش معیار امروز از میان رفته اند در گویش گیوی حفظ شده و برخی دیگر که در فارسی معیار دچار تحول گشته، در گویش گیوی با تغییرات کم تری همراه بوده اند