نام پژوهشگر: رضا رستمی نیا
رضا رستمی نیا شکرالله شکری کجوری
امروزه موتورهای القایی ac، متداولترین نوع موتور مورد استفاده در صنعت می باشند. تقریباً 90 درصد موتورهای مورد استفاده در صنعت، موتور القایی می باشد. این موتورها در قالب موتورهای تک فاز و یا چندفاز و در محدوده توان های خروجی از چند وات تا چند هزار وات، مورد استفاده قرار می گیرند. ترکیب درایو تنظیم کننده سرعت (asd ) به همراه موتور القایی، سیستمی با بازدهی بالا را فراهم می-کند که می تواند برای محدوده وسیعی از کاربردها مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین استفاده از این سیستم ها به علت بازدهی بالای این ماشین ها، به سرعت رو به افزایش است. مبدل های مدرن، از تکنیک مدولاسیون پهنای باند (pwm ) برای ایجاد فرکانس های متغیر در شکل موج ولتاژ ac استفاده می کنند. این ولتاژهای ac با فرکانس های متغیر برای کنترل درایو مورد استفاده قرار می گیرند. درایوهای اینورتر نوع pwm نسبت به تکنولوژی های گذشته نظیر اینورترهای ولتاژ متغیر(vvi ) و اینورترهای منبع جریان (csi )، قابلیت کنترلی بیشتری را فراهم می کنند. همچنین این تجهیزات راندمان انرژی را به میزان 50% افزایش داده و همچنین ضریب توان و دقت پروسه را نیز بهبود بخشیده و همچنین مزایایی دیگر نظیر راه اندازی نرم را به همراه دارند[ ]. در یک ماشین چرخان الکتریکی، سیم پیچی استاتور شامل عایق رشته ، دور ، جداره زمین شده می باشد. این عایق ها شامل ترکیبی از مواد آلی و معدنی می باشد. عایق جداره زمین شده، یا عایق شیار، معمولاً ترکیبی از ورقه های اپوکسی-میکا روی پوششی از فایبرگلاس است که سیم پیچی را از هسته استاتور جدا می کند. عایق دور در استاتورها معمولاً دارای روکشی آلی از پلی ایمید می باشد. در سیم پیچی هایی که در آنها عایق رشته و دور از یکدیگر جدا می باشد، عایق دور معمولاً نوار میکا- کاغذی غنی شده رزینی می باشد. معمولاً این نوار شامل تکه های کوچک پولکی از جنس میکا، متصل شده به یک نوار فایبرگلاس می باشد که در نهایت به دور رشته های مس عایق شده پیچانده می-شوند[ و ]. در ماشین های ولتاژ متوسط (بیشتر از 1000 و کمتر از 13800 ولت)، که در آنها از کویل استاتور سیم پیچی شکل داده شده استفاده می شود، سیستم عایقی به مراتب پیچیده تر از نوع سیم پیچی اتفاقی (ماشین های با ولتاژ کمتر از 1000 ولت) می باشد. همچنین در عایق های جداره زمین شده، علاوه بر استفاده از نوار با پولک های میکا که ترکیب شده با پلی استر رزین یا اپوکسی رزین می باشند، سیستم عایقی کویل شامل روکش نیمه هادی در بخش شیار می باشد. همچنین روکش های ویژه دیگری به منظور کاهش ملایم استرس الکتریکی در بخش انتهایی شیار مورد استفاده قرار می گیرد.