در گذشته، محلات مسکونی شهرها به عنوان سلول های حیاتی شهر، هریک عناصر و فضاهای عمومی خاص خود را داشتند و گروه هایی که در این مناطق می زیستند، هویت، مذهب و قومیت مشترک خود را برای قرن ها حفظ می کردند. پیش از صنعتی شدن، محلات شهری توان سازگاری با روند کند تغییرات اجتماعی و اقتصادی را داشته و ضمن حفظ ارزش های طبیعی محیط و رفع نیاز های فردی و اجتماعی ساکنین خود، از پویایی و سرزندگی لازم نیز برخوردار بودند. در ایران در طول چند دهه اخیر، توسعه بی رویه ی شهر نشینی، مهاجرت و ازدیاد جمعیت و افزایش سرعت رشد و توسعه شهرها و تغییر در شیوه زندگی، موجبات دگرگونی بیشتر در بافت و ساختار زندگی شهری را فراهم آورد و سبب زوال کارکرد های نسبتاً ثابت بافت محله ای سنتی گردید. در این میان کیفیت زندگی به عنوان راهی برای مقابله با این دگرگونی ها از سوی سیاست گذاران و برنامه ریزان در سطوح بین المللی و ملی مطرح گردید. پژوهش حاضر با هدف سنجش کیفیت زندگی در محله های 14 گانه ی شهر چالوس، سعی دارد راهکارهایی را در راستای بهبود کیفیت زندگی در محلات شهر، ارائه دهد. بدین منظور پس از شناسایی مفاهیم و تجربیات جهانی پیرامون کیفیت زندگی شهری با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی، شاخص های پژوهش مشخص گردید. با توجه به جمعیت 45625 نفری شهر در سال 1385، بر اساس جدول مورگان و کرجسی، نمونه ای با حجم 380 نفر تعیین و به همین تعداد پرسشنامه هایی تهیه و در بین محلات شهر توزیع شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد شهروندان نسبت به شاخص ها تا حدودی راضی اند و کیفیت زندگی در شهر چالوس متوسط و نسبتاً زیاد می باشد. محله ی 10 با بیشترین میزان رضایت مندی، و کیفیت زندگی زیاد، مطلوب ترین محله و در مقابل محله ی 14 با کمترین میزان رضایت مندی و کیفیت زندگی پایین، نامطلوب ترین محله مشخص شد. در اکثر محله ها، دو شاخص ارتباطی – حمل و نقل و دسترسی- خدماتی بیشترین نارضایتی و شاخص همبستگی اجتماعی بیشترین رضایت مندی شهروندان را به خود اختصاص داده اند. ضریب رگرسیون(?)، نشان داد که بیشترین تأثیر علّی بر کیفیت زندگی در شهر چالوس مربوط به شاخص محیطی با ضریب تأثیر 127/0 می باشد. واژگان کلیدی: توزیع فضایی، کیفیت زندگی شهری، محله، شهر چالوس

این پژوهش، فرهنگ‏ نامه‏ای است درباره‏ ی مشاغل رایج در دوره‏ ی قاجاریه، پژوهشگر تاریخ اجتماعی ایران به خوبی می‏ تواند از طریق بررسی کمّ و کیف شغل‏ های آن روزگار، به جامعه‏ شناسی این دوره از تاریخ کشور پی ببرد. آن چه ضرورت انجام چنین پژوهشی را بیشتر می‏سازد این است که تاکنون کتاب مرجع مناسبی در این باره به نگارش در نیامده است. هدف در انجام چنین کاری تهیه فرهنگی‏ست، که قابل استفاده‏ ی همه‏ ی ادب دوستان باشد. روش کار به این صورت بود، که پس از انتخاب موضوع تمام پایان‏ نامه‏ ها و کتاب‏های مرتبط با فرهنگ‏ها مورد تفحص قرار گرفت، پس از حصول اطمینان از وجود نداشتن چنین کاری، کار مطالعه و فیش‏ برداری از منابع مورد نظر (شرح زندگانی من، سیاحت نامه ابراهیم بیگ، کتاب احمد یا سفینه طالبی و مسالک المحسنین)، آغاز و تمام شغل‏های اشاره شده، در این کتاب‏ها جمع آوری شد. پس از این مرحله تعریف و توضیح کلیه شغل‏ها در فرهنگ‏های مادر دهخدا و معین، دائره‏المعارف مصاحب و فرهنگ «اصطلاحات دوره‏ی قاجاریه مربوط به قشون و نظمیه» استخراج شد، سپس این توضیحات در کنار اطلاعات یافت شده، از کتاب‏های منبع قرار گرفته و مشابهت‏ ها و تفاوت‏ های آن‏ها مشخص شد. در طول این کار به شغل‏هایی برخوردیم، که در فرهنگ‏ها و دائره المعارف‏های معاصر بدان‏ها اشاره نشده بود. در موارد بسیاری هم‏ گاهی توضیحات فرهنگ‏ها و دائره المعارف‏ها مفصل‏تر و کامل‏تر بود؛ گاهی هم در کتاب‏های مطالعه شده به جزئیاتی اشاره شده بود که فرهنگ‏ها به آن اشاره نکرده بودند.