چکیده تنش خشکی از مه مترین مشکلات کشاورزی جهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. به جز مناطق شما لی کشور، ایران دارای آب و هوا ی خشک و نیمه خشک است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای کنجد و گزینش و معرفی ژنوتیپ های متحمل به خشکی با استفاده از شاخصهای کمی تحمل به خشکی، تعداد 10 تودهی بومی کنجد( تودهی بومی جیرفت، شیراز، اردستان، دزفول، شهربابک، گرگان، سیرجان، مرکزی، بیرجند و ارزوئیه ) که به صورت کر تهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سه محیط معمولی، تنش به صورت قطع آبیاری در مرحلهی گلدهی و در مرحلهی غلافبندی در مزرعهی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اثر من فی و معنیدار تنش خشکی بر کلیهی صفات مورد مطالعه بود. با توجه به هبمستگی مثبت و معنیدار صفات تعداد غلاف در بو ته، تعداد دانه در غلاف و وزن دانه در بو ته با عملکرد دانه، صفات مذکور به عنوان صفات ک لیدی و تعیین کننده در عملکرد دانهی کنجد شناخته شدند. تودهها از نظر ک لیهی صفات به غیر از تعداد دانه در غلاف اختلاف بسیار معنیداری با یکدیگر داشتند. و (yp) بر اساس عملکرد تودهها در دو محیط معمولی شاخصهای کمی (ys)( خشکی(قطع آ بیاری در مرحلهی گلدهی محاسبه hm ،gmp ،sti ،ssi ،tol : تحمل به خشکی شامل شدند. تجزیه واریانس شاخصهای مورد استفاده نشان داد که تودهها از نظر ک لیه شاخصها دارای اختلاف معنیدار با یکدیگر بودند. وجود اختلاف ز یاد بین تودهها از نظر این شاخصها و عملکردهای دو محیط بیانگر وجود تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای تحمل به خشکی و دو- رگ گیری در مطالعات ژنتیکی و اصلاحی بعدی میباشد واژه های کلیدی: کنجد، عملکرد و اجزای عملکرد، تنوع ژنتیکی، شاخصهای کمی تحمل به خشکی