تشبیه و استعاره از اصول صور خیال در شعر است. به گونه ای که شاعران ادوار ادبی هر کدام به اندازه ی توانایی خویش با توجّه به شرایط فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی و طبیعی زمان خود در خلق تصاویر شعری از این آرایه ها استفاده کرده اند. سنایی شاعر قرن ششم از بزرگ ترین سخنورانی است که برای نخستین بار تشبیهات و استعارات بدیع عرفانی را به صورت گسترده و منسجم در شعر پارسی وارد کرد تا جایی که هیچ شاعری قبل از او چنین خلاقیت و ابتکار تازه را نداشته است، سنایی ، سیر تحوّلی این آرایه را از خاک به افلاک رساند. در این پایان نامه تشبیهات و استعارات دیوان سنایی به صورت الفبایی تدوین و با ذکر شواهد شعری آورده شده است.