وقف دارای کارکردهای متنوع و گوناگون به ویژه در نواحی روستایی است، و بخشی از توسعه درون زا در مناطق روستایی در طول تاریخ و به ویژه پس از ورود اسلام به ایران تحت تأثیر نهاد وقف شکل گرفته است. هدف تحقیق بررسی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی نهاد وقف و نقش آن در توسعه نواحی روستایی بخش بیستون کرمانشاه می باشد.برای دستیابی به اهداف مورد نظر شاخص های مختلف توسعه اجتماعی و فرهنگی را از منابع و کتب مختلف استخراج شده، بر اساس آنها پرسشنامه در دو بخش گویه های اجتماعی و فرهنگی تدوین گردید. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسش نامه از 30روستای وقفی محدوده مورد مطالعه جمع آوری شد.روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است، با توجه به اینکه متغیر ها کیفی و دارای مقیاس رتبه ای می باشند،از آزمون خی دو تک متغیره استفاده شده است. فرضیه های تحقیق در سطح معناداری کمتر از05% وحدود اطمینان 95% در نظر گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد آماره آزمون خی دو برای متغیر ویژگی های اجتماعی (92/224 )می باشد و سطح معناداری این آماره برابر با(001/0) می باشد که این مقدارکمتر از(05/0)می باشد. از نظر آماری تفاوت معنی داری بین دیدگاه افراد مورد مطالعه در خصوص تاثیر وقف در توسعه اجتماعی نواحی روستایی بخش بیستون مشاهده شد. همچنین با توجه به آماره آزمون خی دو برای متغیر ویژگی های فرهنگی (17/204) می باشد، و سطح معناداری این آماره برابر با(001/0) می باشد،که این مقدارکمتر از (05/0) می باشد. از نظر آماری تفاوت معنی داری بین دیدگاه افراد مورد مطالعه در خصوص تاثیر وقف در توسعه فرهنگی نواحی روستایی بخش بیستون مشاهده شد. نتایج بیانگر پتانسیل بالای نهاد وقف در حل مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه مورد مطالعه می باشد. با توجه به حجم بالای موقوفات در استان کرمانشاه که بالغ بر 40000رقبه می باشندکه تعدادی از آنها نیز در محدوده بخش بیستون قرار دارد،نیازمند مدیریت و نظارت کارآمد بر موقوفات استان می باشد،حضور فعالانه واقفان آگاه و نیک اندیش کرمانشاه که سبقت در امور خیر را از پیشینیان خود به ارث برده اند، می تواند نقش مهمی در رفع فقر و محرومیت که عامل بسیاری از معضلات اجتماعی است داشته باشد.