نام پژوهشگر: روحالله دهقانی تفتی
روح الله دهقانی تفتی جلیل آب شناس
هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر تجویز طولانی مدت مس بر روی مورفومتری ساختارهای تخمدان موش سوری و تغییرات داخل سلولی احتمالی می باشد. تغییرات مورفومتریکال و داخل سلولی در تخمدان موش های سوری ماده بالغ بعد از گاواژ 100 و 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن سولفات مس به صورت روزانه به مدت 35 روز متوالی مورد مطالعه قرار گرفت.حیوانات گروه شاهد با نرمال سالین به روش مشابه گاواژ شدند. تخمدان ها از هر گروه در روزهای 14 و 35 بعد از شروع گاواژ، جمع آوری شدند و با میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد جسم زرد و تعداد فولیکول های تخمدان در گروه های درمانی در روز 35 نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری یافته است (01/0p<). بعلاوه، تعداد جسم زرد و تعداد فولیکول های تخمدانی، کاهش معنی داری را با دوز 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از مس به صورت روزانه در روز 14 نسبت به گروه کنترل داشته اند(01/0p<). نتایج مورفومتری نشان داد که تنها تعداد فولیکول های آنترال بودند که با دوز 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از مس به صورت روزانه و در روز 14 در مقایسه با گروه شاهد، کاهش یافته است (05/0p<). بررسی میکروسکوپ الکترونی همچنین بعضی از تغییرات داخل سلولی مختصر مانند کاهش ضخامت زونا پلوسیدا، مناطق واکوئله شده ی محدود و اتساع غشاء هسته را در روز 14 نشان می دهد. تجویز مس با دوز بالاتر یا به مدت طولانی تر، اثرات زیان آور بیشتری را ایجاد می کند از جمله: مناطق واکوئله ی بیشتر، حضور لیزوزوم های ثانویه، بی نظمی در شکل سلول و هسته ی چندقسمتی با کروماتین متراکم وحاشیه ای و بزرگتر شدن و آسیب بیشتر میتوکندری. در مطالعه ی حاضر شواهد جدیدی از آسیب های داخل سلولی اولیه و تأخیری توسط مس با روش های دقیق داخل سلولی و استریولوژی ارائه داده شد.