نام پژوهشگر: مریم نساج

ساختارشناسی سوره انسان و تاثیر آن بر تفسیر آیات و تحلیل روایات شأن نزول سوره
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  مریم نساج   عباس اسماعیلی زاده

تفسیر ساختاری روشی نوین در تفسیر و فهم آیات الهی است که در قالب ساختارشناسی سوره‏ها به جهت دستیابی ارتباط منسجم میان آیات سوره و ارائه تصویری زیبا، پیوسته و هماهنگ از آیات سوره رخ می نماید تا به تفسیری دقیق و درخور مراد خدای حکیم نائل گردد. پژوهش حاضر که به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و روش کتابخانه ای انجام یافته است به بررسی ساختار سوره انسان می پردازد و با توجه به دید پیوستگی لفظی (ارتباط ادبی و اسلوبی و بلاغی) و محتوایی، ساختاری هماهنگ و منسجم از سوره نشان می دهد و با دیدی منسجم تر از آرایی که در تفاسیری چون فی ظلال القرآن، المیزان، الاساس و...، مطرح گردیده است آیات این سوره را به چهار دسته تقسیم می کند: (1-4، 5-22، 23-28، 29-31 ) و بر آن است که این نوع نگاه به سوره، در تفسیر آیات مربوط به ابرار تأثیرگذار است و چگونگی نزول این آیات در شأن اهل بیت ? را تبیین می نماید. با مطالعه آیات سوره مطففین (18-28) که از آن نازل بودن مرتبه ابرار نسبت به مقربان به دست می آید؛ لازمِ نزول آیات سوره انسان در شأن این بزرگواران، ابرار بودن ایشان نیست، بلکه در این سوره به گروه دیگری به نام عبادالله که همان مقربانند، اشاره دارد. بنابراین مقام ابرار این سوره ناظر به حضرت فضه ? است و جایی که سخن از عبادالله است ناظر به حضرت علی ? و حضرت زهرا ? می‏باشد. لذا آیات این سوره طریقی دوسویه در پیش گرفته اند.