نام پژوهشگر: الهام خیام دار
الهام خیام دار فاطمه زندیان
مدل تعالی سازمانی، الگویی برای سنجش کیفیت است که در سال های اخیر ، نه تنها نظر سازمان های تولیدی و صنعتی را به خود جلب کرده است، بلکه سازمان های خدماتی و اطلاعاتی را نیز بر آن داشته است که از این الگو جهت کاوش وضعیت کیفی خدمات خود استفاده نمایند. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد مدیریت کیفیت آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با استفاده از مفاهیم هشتگانه و معیارهای نه گانه الگوی تعالی سازمانی است که از این طریق نقاط قوت و نقاط قابل بهبود آرشیوهای دیداری و شنیداری مشخص شده اند و راهکارهایی جهت بهبود عملکرد کیفی آنها ارائه شده است. جامعه مورد نظر در این پژوهش را 80 نفر از مدیران، آرشیویست ها و کارمندان آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مستقر در شهر تهران تشکیل می دهند که از طریق روش پیمایشی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش ، پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه 72 سوالی مورد تایید بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (efqm) است که توسط این بنیاد و به منظور گنجاندن منطق رادار(منطقی که مفاهیم و معیارهای مدل تعالی سازمانی در بستر آن قابل اجرا و ارزیابی است) در سال 2010 و مطابق با آخرین ویرایش از مدل تعالی سازمانی تهیه شده است که به دلیل ماهیت خدماتی جامعه مورد نظر، تغییراتی در آن به وجود آمده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که میان امتیازات به دست آمده در دو بخش توانمندسازها و نتایج مدل تعالی سازمانی در آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان با امتیازات تخصیصی برای هر یک از معیارها اختلاف زیادی وجود دارد و عملکرد آرشیوهای دیداری و شنیداری پایین تر از حد استاندارد است. امتیاز کلی به دست آمده برای آرشیوهای سازمان صدا و سیما 394.96 از 1000 امتیاز است. بیشترین امتیاز کسب شده در معیار نتایج کاربران (60.93) و کمترین امتیاز مربوط به معیارهای نتایج جامعه(33.75) و نتایج کارکنان(35.74) است. در مقایسه آرشیوهای دیداری و شنیداری شبکه های مختلف سازمان نیز ، آرشیو مرکزی با کسب امتیاز 483.76 در میان آرشیوها ،بالاترین امتیاز را کسب کرده است و در مقابل آرشیوهای شبکه دوم سیما و شبکه جام جم به ترتیب با 335.1 و 350.38 کمترین امتیازات را از مدل تعالی سازمانی کسب کرده اند. بر اساس نتایج به دست آمده از هر یک از معیارهای مدل تعالی سازمانی برای آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان صدا و سیما، مهم ترین راهکارهای ارائه شده برای بهبود نقاط ضعف و اعتلای نقاط قوت این مراکز عبارتند از : افزایش تعاملات با کاربران و سازمانها و افراد ذی نفع خارج از آرشیوها، افزایش فضای رقابتی میان کارمندان، تجدید نظر در تدوین خط مشی های آرشیو، توجه به اصل شایسته محوری در میان کارمندان، انطباق با فناوری های نوین در ارائه خدمات، تعامل با کاربران و دریافت بازخوردهای منظم از آنها، تعامل هر چه بیشتر مدیران آرشیوها و با جامعه و افزایش حس مسئولیت پذیری آنها در قبال جامعه. در انتها نیز پیشنهاد شده است به منظور درک قابلیت های این مدل در محیط آرشیوها و کتابخانه ها، این مدل در سایر آرشیوهای دیداری و شنیداری صدا و سیما مستقر در سایر استانها نیز اجرا شود.