نام پژوهشگر: زینب جابری فرد

بررسی روایات اسباب نزول (در 5 جزء اول قرانکریم)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  زینب جابری فرد   سید یوسف محفوظی موسوی

چکیده: دانش اسباب نزول ازمهمترین دانش هایی می باشد که ما را درجهت فهم بهتر متن قرآن یاری می کند، به این دلیل سبب نزول، حاکی از واقعیت های زمان نزول است، وهمچنین دانستن سبب، شناخت مسبب را فراهم می کند، و به دلیل رفع ابهام و جلوگیری از برداشت های ناصواب از آیه، از دانشهای ضروری در تفسیر قرآن شمرده شده است. بدیهی است با گذر زمان و دور شدن از فرهنگ و وقایع زمان نزول باعث شده که علم ما از این دانش فقط از طریق روایات امکان پذیر باشد. به گونه ای که هر گونه اجماع واجتهاد علما و مفسران در آن جایگاهی نداشته باشد. اکثر روایات از طبقه تابعین نقل شده است، که حاصل از استنباط های شخصی مفسر می باشد. گواه این سخن این است که، در اکثر آیات ، روایت متفق و قابل قبولی ضبط نشده است. و در ذیل سبب نزول هر آیه روایات متناقض و متضادی نیز بیان شده که به هیچ وجه قابل جمع نیستند، و برخی از مفسرین ، به دلیل مطابقت یک داستان با مضمون آیه ، آن داستان را به عنوان سبب نزول آیه ذکر کرده اند. لذا با وجود چنین مشکلاتی، ترجیح یک روایت بر روایت دیگر فقط از طریق سند آن میسّر می باشد. به همین دلیل علاوه بر ذکر روایت به بررسی راویان اصلی آن پرداخته شده است. در این رساله ابتدا آیات هر جزء را که دارای سبب نزول است ذکر شده و سپس روایاتی ، که در مورد سبب نزول این آیه از صحابه یا تابعین نقل شده است، از کتب تفسیری و حدیثی متعددی ذکر گردیده است. و همچنین شرح حال راویان و یا ناقلان اصلی این روایات را ،از حیث ثقه یا عدم ثقه بودن آنها، از کتب علم الرجال بررسی گردیده است.