نام پژوهشگر: مهدی اورنگی
مهدی اورنگی علی اکبر رامین
چکیده سیب (mallus domestica borkh. ) با تولید جهانی سالانه هفتاد میلیون تن، مهمترین میوه مناطق معتدله محسوب می شود. ایران با داشتن ارقام بومی سیب و تولید 7/2 میلیون تن از مراکز مهم تولید سیب در خاورمیانه به شمار می آید، که از این مقدار حدود 20 درصد در عملیات پس از برداشت از بین می رود. سیب ,گلاب اصفهان، یکی از ارقام بومی مهم ایران بوده که میوه آن دارای عطر و طعم منحصر به فرد می باشد. مدت عرضه این میوه به بازار بسیار کوتاه است و تقاضا برای مصرف خارج از فصل این میوه، وجود دارد. با این وجود به دلیل نرمی بافت، آب زیاد و قند فراوان، امکان نگهداری طولانی مدت میوه آن در انبار بسیار دشوار است. از مهمترین عوامل موٌثر روی عمر پس از برداشت سیب، برداشت میوه در مرحله بلوغ فیزیولوژیک است که عمر انبارمانی میوه را افزایش می دهد. پژوهش حاضر جهت یافتن زمان بهینه برداشت میوه سیب ,گلاب اصفهان، برای افزایش عمر انبارمانی و کاهش تلفات پس از برداشت آن انجام گرفت. میوه ها در4 مرحله مختلف رسیدگی شامل تعداد 63، 71، 80 و 90 روز پس از مرحله تمام گل و از روی دو پایه بذری و رویشی مالینگ مرتون 111 برداشت و در 6 دوره مختلف شامل 0، 20، 40، 60، 80 و 100 روز در دمای 2 درجه سانتی گراد و رطوبت 85 درصد نگهداری شد. آزمایش به صورت طرح کرت های دوبار خرد شده در زمان در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و در 3 تکرار انجام شد. میوه ها هر 20روز یکبار از انبار بیرون آورده شده و برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مرحله برداشت اثر معنی داری روی تمامی شاخص های اندازه گیری شده در سطح احتمال 1/0 درصد داشته است. با افزایش درجه رسیدگی میوه، درصد کاهش وزن، کلروفیل فلورسنسی، محتوی کلروفیل، سفتی بافت، مقدار اسید آلی و نشاسته بافت، کاهش و مقدار مواد جامد محلول، درصد آب میوه و پی اچ عصاره، افزایش نشان داد. در پایان دوره انبارمانی کمترین درصد کاهش وزن، مربوط به میوه های برداشت سوم و بیشترین کاهش وزن مربوط به میوه های برداشت اول بود. بیشترین میزان کلروفیل فلورسنسی و کلروفیل نسبی برای میوه های برداشت اول و کمترین مقدار آنها برای میوه های برداشت چهارم به دست آمد. همچنین مناسب ترین سفتی بافت به میوه های برداشت سوم تعلق داشت در حالی که میوه های برداشت اول دارای بیشترین سفتی و میوه های برداشت چهارم دارای کمترین سفتی بافت بود. بیشترین درصد مقدار مواد جامد محلول و بیشترین میزان اسید آلی نیز برای میوه های برداشت سوم به دست آمد و کمترین میزان این دو شاخص نیز در میوه های برداشت چهارم حاصل شد. در مجموع، بررسی تغییرات شاخص های فیزیکوشیمیائی میوه در طول دوره انبارمانی، نشان داد که میوه های برداشت سوم، به طور معنی داری، بهتر از برداشت های دیگر کیفیت خود را حفظ کرده و بالاترین بازارپسندی را در پایان انبارمانی دارا بود. از این رو زمان برداشت بهینه برای افزایش عمر انبارمانی میوه سیب ,گلاب اصفهان،، در زمانی که میوه ها دارای میزان سفتی21/2 کیلوگرم، مقدار مواد جامد محلول 68/12 درصد و میزان اسید آلی 1/268 میلی گرم بود و در زمان برداشت مرحله سوم میوه ها، به دست آمد. کلمات کلیدی: malus domestica borkh.، ,گلاب اصفهان، ، مرحله برداشت و کیفیت میوه پس از برداشت .