نام پژوهشگر: زهرا کیانبخت
زهرا کیان بخت محبوبه مباشری
پژوهش حاضر به بررسی چگونگی وصف در سروده های فروغ فرخ زاد می پردازد و به این پرسش ها پاسخ می دهد که وصف های وی چه مضامین و موضوعاتی را در بر می گیرند و سیر تحول این موضوعات در شعر او، چگونه است؟ هم چنین این توصیفات، در کدام دسته از انواع وصف، جای می گیرند و فراوانی استفاده از آن ها در هر یک از دفترها و دوره های شعری فرخ زاد به چه صورتی است؟ صفات، به عنوان جزئی جدایی ناپذیر از مقوله وصف، در شعر فروغ از دو دیدگاه دستور زبان و بلاغت چگونه اند؟ نیز، ابزارها و عناصر بیانی که شاعر، برای وصف های خویش، از آن ها استفاده کرده است، کدام اند؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش ها، موضوعات سروده های فروغ استخراج شد، و بسامد مربوط به هر یک از مجموعه ها و دوره های شعری وی، با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفت. هم چنین ابزارهای توصیف در شعر وی مورد بررسی قرار گرفت و براساس آن، نوع وصف های وی و فراوانی کاربرد آن ها به دست آمد. صفات به کار رفته در سروده های وی، براساس دستور زبان دکتر علی محمد حق شناس، تقسیم بندی شد و از لحاظ محتوایی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که موضوعات شعری فروغ، دارای یک سیر رو به کمال بوده و شعر وی، در دوره دوم، در حال فاصله گرفتن از موضوعات محدود و نزدیک شدن به مسائل کلی تر و عام تر است که از مشخصات شعر شاعران جهانی به شمار می رود. از لحاظ انواع وصف، وصف های او بیش تر از نوع وصف های حسی هستند. در زمینه ابزارهای وصف نیز، شاعر بیش تر گرایش به استفاده از صنعت تشبیه دارد، و از میان انواع تشبیه نیز، تشبیه حسی به حسی، بیش تردر میان اشعار وی به چشم می خورد. در زمینه دستور زبان نیز، میزان استفاده از هر یک از ساختارها و افزایش و کاهش کاربرد آن ها در هر یک از دوره ها، مشخص گردید. در زمینه محتوایی نیز، مطالعه این صفات، نتایج جالبی را به همراه داشته که برخاسته از روح و شخصیت شاعر است.