نام پژوهشگر: روزا آذرکمند
روزا آذرکمند پروانه عزیزی
چکیده ایران کشوری متنوع از نظر قومی است . ویژگی های متمایز کننده اقوام از یک دیگر در ایران بیش تر بر مولفه های زبانی و مذهبی متمرکز می شود . سکونت قومیت های ایرانی عمدتاً در مناطق مرزی و هم جوار با کشور هم زبان خود ، زمینه مناسبی را برای وقوع بحران های قومی ومتاثر ساختن امنیت ملی کشور فراهم می آورد ؛ زیرا تفاوت های قومی با گروه اکثریت می توانند تحت شرایط خاصی در خدمت بسیج گروهی و خلق هویت های واگرا قرار گیرند ؛ از طرفی در مطالعات روابط بین الملل استفاده تاکتیکی از قومیت ها بسیار اهمیت یافته است. بر این اساس مخالفان تلاش دارند تا در چارچوب جنگی نرم با بهره برداری از مسئله قومیت های ایرانی به مقابله با ایران بپردازند. بر این اساس، نتیجه پژوهش حاضر که براساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته ، بر این فرض مبتنی است که برخورد سخت افزارانه، امنیتی و سیاسی با گروه های قومی سبب افزایش احساس محرومیت سیاسی و اقتصادی در آن ها می شود. این مسئله احساس رضایت، حساسیت، اعتماد و مشارکت سیاسی قومیت ها، توان سیاست سازی دولت در زمینه حفظ یکپارچگی، انسجام و هویت ملی را کاهش داده، زمینه بهره برداری فرصت طلبانه کشورهای بیگانه را فراهم می آورد. آگاهی به شرایط و عواملی که سببب تنش در روابط قومی در ایران می شوند ، می تواند به اتخاذ راه کارهای اجرایی بهتر و موثر مدد رساند و دولت مرکزی باید با اتخاذ سیاست های خاص ( مدل وحدت در کثرت ) قومیت ها را به سوی مشارکت ملی سوق دهد که در این صورت هویت ملی آنان تقویت خواهد شد . در استان های شرقی کشور ( خراسان رضوی ، خراسان جنوبی ، سیستان و بلوچستان ) قوم بلوچ ، قوم غالب منطقه می باشد که دنباله قومی آن به خارج از کشور کشیده شده و به جهت مولفه هایی نظیر قومیت ، مذهب و دوری از مرکز ... کم تر در تحولات بزرگی که حداقل در سده اخیر کشور را متاثر ساخته نقش عمده ای ایفا کرده ، این عدم مشارکت میزان هم گرایی این قوم را با ملت ایران متاثر ساخته است.در پایان نیز پیشنهاداتی در ابعاد سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی جهت بهبود مدیریت اقوام ایرانی ارائه گردیده است . واژگان کلیدی : قومیت ، امنیت ملی ، استان های شرق کشور، قوم بلوچ .