نام پژوهشگر: سیمین دخت گودرزی

بررسی و نقد ترجمه های صادق هدایت از متون پهلوی بر پای? دو کتاب زند وهومن یسن و کارنام? اردشیر بابکان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1389
  سیمین دخت گودرزی   ابوالقاسم اسماعیل پور

نام صادق هدایت عموماً یادآور نویسنده ای است پیشرو در ادبیات داستانی با آثاری که طرفداران و مخالفان بسیاری دارد؛ از این رو تاکنون تحقیقات فراوانی پیرامون آثار داستانی و ترجمه هایش از زبان فرانسه به انجام رسیده، اما کارهای تحقیقی و ترجمه هایش از متون پهلوی کمتر مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است. در حالی که او در این زمینه نیز پیشرو بوده و آثار زیادی برجای گذاشته که در این تحقیق علاوه بر معرفیِ کوتاه آنها، دو ترجمه از متون پهلوی در بوت? نقد و بررسی تطبیقی با ترجمه های دیگران قرار گرفته است. این دو متن پهلوی عبارتند از زند وهومن یسن با محتوایی اعتقادی مربوط به باورهای زرتشتیان دربار? پایان جهان و چگونگی پیروزی نیکی علیه بدی؛ و دیگری کارنامه اردشیر بابکان که تاریخی است آمیخته با افسانه دربار? اردشیر بابکان، بنیاد گذار سلسل? ساسانی. متن نخست پس از هدایت تنها یک بار دیگر به زبان فارسی ترجمه شد، اما کارنامه را چهار مترجم دیگر بعد از او ترجمه کردند. در بررسی کلی و پیش از قیاس سطر به سطر این ترجمه ها فرضی? ما بر این بود که هدایت در پاره ای موارد معادل گزینی های درستی انجام نداده اما ترجمه های او با متن پهلوی مطابقت زیادی دارد. در این تحقیق مشخص گردید که معادل های نادرست هدایت اغلب به دلیل تفاوت در قرائت او از واژ? پهلوی و گاه به علت عدم احاط? کامل به دستور زبان پهلوی است. در پیروی از واژه ها و نظامِ قرار گرفتن آنها در متن اصلی به گونه ای پایبند است که گاه این مطابقت ترجمه اش را از زبان امروز دور می کند. با هم? این کاستی ها هدایت درک درستی از متن دارد و دستاوردهای او به عنوان آغازگری که در زمان او پشتوانه و منابع اندکی در این رشته وجود داشته، درخور توجه و ارزشمند است.