نام پژوهشگر: حبیب سکوند
حبیب سکوند سیاوش شایان
این تحقیق بر آنست مخاطرات گسلش زمین و روانگرایی خاک را در دشت سیلاخور مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور خطر گسلش ناشی از زمین لرزه در دشت سیلاخور را از طریق سنجش پارامترهای موثر (طول گسل؛ بزرگای زمین لرزه؛ پهنای کسیختگی و جابجای عمودی) مورد بررسی قرار داده پهنه بندی از میزان خطر پذیری به عمل آورد. در این پژوهش با استفاده از شواهد مربوط به فاکتورهای فوق الاشاره گسیختگی در پهنه های لرزشی از رخداد های قبلی تعیین و به کمک تکنیکهای تحلیل آماری تحدید گردید. نتایج نشان می دهد که از مجموع گسلهای موجود در این دشت شش گسل توان بالقوه ایجاد زمین لرزه هایی با بزرگا و دامنه ای بین8/5 تا بیش از7 ریشتر را دارند که بنا بر همین روابط زمین لرزه های با این بزرگا می توانند در پهنه ای به وسعت 1 تا 3 کیلومتری پیرامون گسل گسیختگی هایی ایجاد کنند که ارتفاع مقادیر جابجایی عمودی آنها به بیش از107 سانتیمتر خواهد رسید. شاخصهای فوق مبنای پهنه بندی نواحی در معرض خطر گسلش قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهند که شهر درود و53 روستا از163 روستای محدوده مورد مطالعه بر روی پهنه های پر خطر گسلش،22 روستا بر روی پهنه های با خطر متوسط گسلش و37 روستا بر روی پهنه های کم خطرگسلش قرار دارند. شناسایی مناطق مستعد روانگرایی می تواند تاحدود زیادی از میزان خسارات ناشی از وقوع روانگرایی در زمان رخداد زمین لرزه بکاهد. در این تحقیق نقشه پهنه بندی خطر ناشی از وقوع روانگرایی خاک از طریق روی هم گذاری لایه های رقومی شده ویژگیهای سیسموتکتونیک، عمق آب زیرزمینی و ویژگیهای زمین شناسی و ژئومورفولوژی در محیط نرم افزاری در 7 کلاس ترسیم شد. بر اساس نقشه پهنه بندی خطر روانگرایی محدوده موردمطالعه 7 درصد از محدوده مورد مطالعه در منطقه خطر روانگرایی کلاس 6، 21درصد در محدوده خطر کلاس 5، 5 درصد در محدوده خطر کلاس 4، 4 درصد در محدوده خطر کلاس 3، 5 درصد در محدوده کلاس خطر 2، 30 درصد367در محدوده کلاس خطر 1 و 28 درصد از محدوده مورد مطالعه در کلاس خطر صفر قرار می گیرد.
مریم آژنگ امجد ملکی
چکیده عوامل متعددی در میزان نفوذ نزولات جوی، تشکیل منابع آب کارست زیرزمینی و موقعیت مکانی خروج این آبها موثر هستند، این عوامل عبارتند از:سنگ شناسی، توپوگرافی، میزان نزولات، سطوح ناپیوستگی، شیب و مناطق خرد شده لایه ها، اما از میان این عوامل تراکم و موقعیت مکانی گسل ها نقش بسیار مهمی در میزان نفوذ نزولات جوی، ایجاد منابع کارست زیرزمینی و موقعیت مکانی خروج این آبها دارد. استان کرمانشاه در میانه ضلع غربی کشور واقع شده واغلب ارتفاعات آن از سازندهای سخت (کربناته) تشکیل شده است و با داشتن بیش از 550 سراب و چشمه کارستی یکی از استان هایی است که عمده منابع آب سکونتگاه های آن را همین سراب یا آبخوان های کارستی تامین می کند. در استان کرمانشاه تعداد زیادی از چشمه ها در مجاورت مناطق گسلی قرار دارد و همچنین فاصله کم و محدودی بین روستاها و چشمه در بسیاری از مناطق استان دیده می شود.در این راستا هدف اصلی در این تحقیق بررسی علمی رابطه مکانی بین گسل، چشمه های کارستی و سکونتگاه های انسانی استان است.علاوه بر این در راستای روشن تر شدن و شناخت بهتر اهداف اصلی تحقیق، اهداف فرعی دیگری نیز در این تحقیق از جمله:بررسی رابطه بین شیب توپوگرافی و فراوانی چشمه ها، بررسی رابطه بین طبقات ارتفاعی و فراوانی چشمه ها، بررسی رابطه بین دبی چشمه ها و فاصله از گسل، بررسی رابطه بین جهت شبکه هیدروگرافی و جهت گسلها، بررسی تراکم چشمه و روستاها در زون های مختلف استان بررسی شده اند. به منظور تحقق اهداف اصلی تحقیق با استفاده از روش شواهد وزنی رابطه بین گسل و چشمه، سپس چشمه و روستا از لحاظ موقعیت مکانی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج بررسی شواهد وزنی نشان داد که بیشترین تعدادچشمه درکمترین فاصله از گسل و بیشترین تعداد روستاها هم در کمترین فاصله نسبت به چشمه های کارستی قرار دارد. لذا می توان نتیجه گرفت که موقعیت مکانی و پراکندگی بیشتر چشمه های کارستی نتیجه ساختمان گسلی و همچنین پراکندگی و موقعیت مکانی بیشترروستاها نتیجه موقعیت مکانی چشمه ها در استان است. اگر گسلها در موقعیت مکانی چشمه ها تاثیر دارد و چشمه نیز در موقعیت مکانی روستا تاثیر داشته باشد بر اساس رابطه تعدی در ریاضی گسل با واسطه چشمه ها به طور غیرمستقیم در موقعیت مکانی روستاها تاثیر دارد. در جهت تحقق اهداف فرعی تحقیق به کمک روش های آماری(همبستگی و رگرسیون) مشخص شد بین شیب توپوگرافی و فراوانی چشمه ها، طبقات ارتفاعی و فراوانی چشمه وبین دبی چشمه و فاصله از گسل نیز همبستگی منفی برقرار است.نتایج بررسی جهت شبکه هیدروگرافی و جهت گسل در استان نشان داد که جهت شبکه هیدروگرافی از جهت گسل پیروی می کند که در زون زاگرس شکسته و سنندج -سیرجان این تبعیت بیشتر است .درپایان نتایج بررسی تراکم روستا و چشمه در زون های استان نشان می دهد زون زاگرس شکسته بیشترین تراکم را از لحاظ تعدادچشمه و روستا دارد . کلید واژه:گسل، چشمه کارستی، سکونتگاه های انسانی، مدل شواهدوزنی، gis، کرمانشاه