نام پژوهشگر: جواد نیک خرد

تأثیر دویدن در شیب منفی و مکمل دهی کوتاه مدت کافئین بر شاخص های کوفتگی عضلانی تأخیری در مردان غیر ورزشکار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1389
  جواد نیک خرد   افشار جعفری

مقدمه: کوفتگی عضلانی حالتی ناخوشایند همراه با درد در عضلات اسکلتی است که عمدتاً متعاقب فعالیت عضلانی پر فشار برونگرا و یا غیر معمول ایجاد می شود. این پاسخ به ویژه در افرادی که قبلاً به فعالیت بدنی عادت نکرده اند قطعی است. از طرفی، یکی از شیوه های مقابله با اثرات نامطلوب کوفتگی عضلانی تأخیری استفاده از مکمل های ضدالتهابی و ضداکسایشی خوراکی است. طبق شواهد موجود، کافئین نیز ماده ای است که هم خاصیت ضد التهابی و هم خاصیت ضد اکسایندگی دارد. با این حال، در رابطه با اثرات ضدالتهابی و ضداکسایشی کافئین و ترکیبات آن بر کوفتگی عضلانی تأخیری ناشی از انجام فعالیت های برون گرا مطالعات کمی صورت گرفته است. از این رو، تحقیق حاضر به منظور تعیین تاثیر دویدن سرازیری و مکمل سازی کوتاه مدت کافئین بر برخی از شاخص های عملکردی، زیست شیمیایی و التهابی کوفتگی عضلانی تأخیری در مردان غیرورزشکار انجام شد. روش شناسی: تحقیق حاضر در قالب طرح های نیمه تجربی دو سویه کور با اندازه گیری های مکرر روی 20 مرد غیرورزشکار دواطلب (میانگین سنی3±25 سال، درصد چربی 2±13% و اکسیژن مصرفی بیشینه 2±49 میلی لیتر/کیلوگرم/دقیقه) در دو گروه تصادفی و همگن دارونما (5 میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن دکستروز) و مکمل کپسول کافئین(5 میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن) انجام شد. پس از مکمل دهی، همه ی آزمودنی ها در یک قرارداد ورزشی دویدن سرازیری روی نوار گردان با 65% اکسیژن مصرفی بیشینه، با شیب5/8- درجه و به مدت 30 دقیقه شرکت نمودند. خون گیری درچهار مرحله (حالت پایه قبل از مکمل سازی، پس از مکمل سازی و قبل از دویدن، بلافاصله پس از قرارداد ورزشی و در نهایت 24 ساعت پس از قرارداد ورزشی) انجام شد. پروتئین واکنشگر-c با روش کمی ایمونوتوربیدیمتریک و شمارش لکوسیت ها توسط دستگاه اتوانالایزر اندازه گیری گردید. داده های حاصله به صورت میانگین و انحراف استاندارد با استفاده از آزمون های پارامتریک تحلیل واریانس مکرر و پس تعقیبی بونفرونی و تی مستقل با کمک نرم افزار spss نسخه 17در سطح معنی داری 05/0 بررسی شد. یافته های تحقیق: نتایج حاکی است که مصرف 14 روزه کافئین در حالت پایه بر هیچ یک از شاخص های اندازه گیری شده در این تحقیق تأثیر معنی داری نمی گذارد(05/0p?). به علاوه، دویدن سرازیری باعث کاهش معنی دار شاخص های عملکردی کوفتگی عضلانی و افزایش معنی دار کراتین کیناز، پروتئین واکنش گر-c، لکوسیتوز، درک کوفتگی و تورم دور ران شد(05/0p?). شاخص های عملکردی کوفتگی عضلانی تأخیری فقط در 24 ساعت پس از دویدن سرازیری در گروه مکمل کافئین به طور معنی داری کمتر از گروه شبه دارو بود(05/0p?). هم چنین، دامنه ی افزایش کراتین کیناز، پروتئین واکنش گر-c، لکوسیتوز، درک کوفتگی و تورم دور ران متعاقب دویدن سرازیری در گروه مکمل کافئین به طور معنی داری کمتر از گروه شبه دارو بود(05/0p?). بحث و نتیجه گیری: یافته های حاضر حاکی است که دویدن سرازیری و مکمل دهی کوتاه مدت کافئین بر شاخص های عملکردی، زیست شیمیایی و التهابی کوفتگی عضلانی تأخیری تأثیر دارد. با این حال ، بر اساس یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت که 14 روز مکمل سازی کافئین از افت شاخص های عملکردی کوفتگی عضلانی تأخیری و هم چنین از افزایش نسبی کراتین کیناز، پروتئین واکنش گر-c، لکوسیتوز، درک کوفتگی و تورم دور ران متعاقب دویدن سرازیری در مردان غیرورزشکار جلوگیری می کند.