نام پژوهشگر: مونا ارشادی فر
مونا ارشادی فر مهرداد نیکوی
کنترل صدمات بهره بردای و ارتقاء سیستم چوبکشی برای تولید پایدار چوب در جنگلهای شمال ایران ضروری است. روش های بهره برداری که اغلب برای کاهش صدمات بهره برداری و کنترل سطوح آسیب بکار می روند شامل طراحی مسیرهای چوبکشی قبل از قطع و انجام قطع هدایت شده می باشد. پتانسیل انجام قطع هدایت شده بستگی به توانایی اره موتورچی برای متابعت از دستورالعمل های طراحی بهره برداری و قطع درختان به سمت مسیرهای از قبل تعیین شده می باشد . مطالعه حاضر ارزیابی توانایی تجربی گروههای قطع برای انجام قطع هدایت شده و تعیین متغیرهای تأثیرگذار در بروز خطای قطع می باشد. تعداد 100 اصله درخت با دامنه قطری 28 تا 102 سانتی متر برای قطع هدایت شده در سری 2 ناو جنگل های اسالم انتخاب گردید. مسیرهای چوبکشی قبل از قطع مشخص و قطع توسط چهار گروه انجام گردید. مسیرهای افت بوسیله رنگ بر روی تنه درختان مشخص و جهت آن توسط جهت یاب ثبت گردید. پس از قطع درختان هم مسیرهای واقعی افت توسط جهت-یاب ثبت گردید. تفاوت بین دو جهت ثبت شده به عنوان خطای قطع محاسبه و میانگین آن برای هر یک از گروههای چهارگانه بدست آمد. رابطه بین خطای قطع و فاکتورهای مفروض (قطر، ارتفاع، حجم، تمایل، شیب، سطوح قطع و ظهور پوسیدگی در تنه) مورد بررسی قرار گرفت، میانگین خطای قطع 39 درجه برای هر درخت در عملیات قطع مشاهده گردید. هیچ کدام از گروههای قطع موفق به هدایت درختان به سمت مسیرهای مورد نظر نگردید. نتایج مطالعه نشان داد که قطع فعلی مطابق با اهداف قطع هدایت شده نمی باشد. از بین فاکتورهای مفروض که در بروز خطای قطع موثر بودند تنها قطر و ارتفاع درختان، شیب دامنه، زاویه افقی سطح بن بری و سطح بن بری بطور معناداری موثر بودند. صدمات وارده به درختان پس از قطع از لحاظ افت چوب هم مطالعه گردید 25% از درختان قطع شده به نوعی اتلاف چوب را نشان دادند که در مجموع 5.5% از حجم کل نشانه گذاری تلف گردید. نتایج نهایی نشان داد کارگران قطع در منطقه مورد مطالعه نیاز به برنامه های آموزشی برای رسیدن به اهداف قطع هدایت شده دارند.