تلاش روایت شناسان برای رسیدن به الگویی ثابت جهت بررسی داستان ها در آغاز قرن بیستم ، با ظهور فرمالسیستها ، شدت یافت. در همین زمان ولادیمیر پراپ با الگو گرفتن از این روایت شناسان ، روشی جهت بررسی داستان ها طرح کرد. پراپ با بررسی یکصد قصه ی عامیانه ، به سی و یک خویشکاری دست یافت. روشی که پراپ در یافتن خویشکاری ها به کار گرفت ، آنقدر دقیق بود که بتوان اثر او را تا این زمان به عنوان الگویی ثابت و درست برای بررسی داستان ها در نظر گرفت. این نوشته با توجه به روشی که پراپ به دست داده، به ریخت شناسی ده حکایت از مثنوی می پردازد. پس از بررسی کنش شخصیت ها چهارده خویشکاری به دست آمد که برخی با خویشکاری های مجموعه ی پراپ همسان و برخی مختص عارفانه هاست. گوناگونی داستان های بررسی شده ، نشان می دهد با وجود محدودیت تعداد خویشکاری ها ، تنوع بسیاری در طرح داستان ها وجود دارد.