نام پژوهشگر: مریم منتخبی نوده
مریم منتخبی نوده ابراهیم محمدی گل تپه
جنس تریکودرما بصورت همه جازی در دنیا دیده می شود. گونه های trichoderma در مناطق مختلف، موجودات غالب میکروفلور خاک اند که این ممکن است بدلیل تنوع ظرفیت متابولیکی، ماهیت رقابتی و توان تهاجمی آنها باشد. تریکودرما، عامل بروز کپک سبز، یکی از مهمترین بیماری های اقتصادی قارچ خوراکی دکمه ای، در تمام دنیا است. در سال 1386، یکصدوده ایزوله از تریکودرما از بسترهای مختلف قارچ خوراکی، در استان تهران جمع آوری و جداسازی شد. با استفاده از کلیدهای شناسایی rafai (1969) و (1984,1991,1992) bissett و براساس ویژگی های ریخت شناسی، از جمله رنگ پرگنه، شکل فیالیدها، وجود یا عدم وجود کلامیدوسپور انتهایی گونه های تشخیص داده شده عبارتند از: trichoderma harzianum(34جدایه)، t. virens(70جدایه)، t. longibrachiatum (6جدایه). نتایج حاصل از آزمایش های بیماری زایی گونه های مختلف قارچ تریکودرما در زمانهای مختلف مایه زنی بر روی میزبان (agaricus bisporus) در شرایط سالن های پرورش نشان داد که که زمان مایه زنی درون کمپوست یا بستر قارچ خوراکی، تاثیر بسزایی در عملکرد محصول، تعداد اندامهای باردهی، وزن اندامهای باردهی و نیز زمان و نحوه بروز عامل بیماری دارد، بطوریکه بیشترین کاهش در تعداد و وزن اندامهای باردهی در زمان تلقیح عامل بیماری در کمپوست تازه بذر زده شده مشاهده شد. از طرف دیگر در بین گونه های عامل بیماریزا (گونه های قارچ تریکودرما) نیز از لحاظ تاثیر بر عملکرد محصول تفاوت دیده شد، بطوریکه گونه t. virens بیشترین کاهش را در عملکرد محصول در بهمن ماه نشان داد و پس از آن به ترتیب گونه های t. harzianum ، t. longibrachiatum و t. viride قرار گرفتند و این در حالیست که در اردیبهشت ماه گونه t. harzianum بیشترین کاهش در عملکرد محصول را نشان داد و پس از آن به ترتیب گونه های t. virens ، t. longibrachiatum و t. viride قرار گرفتند. همچنین در این مطالعه، تنوع ژنتیکی 42 جدایه t. virens با نشانگرهای rapd و issr بررسی شد که از 7 آغازگر rapd و 3 آغازگر issr براساس وضوح باند و تکرار پذیری استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل خوشه ای الگو های rapd و issr، از نرم افزار ntsys و روش upgma و ضریب jaccards استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای آغازگرهای مورد استفاده در نشانگرهای rapd و issr نشان داد که در سطح تشابه53 درصد، جدایه ها در دو گروه قرار گرفتند. این دو گروه به ترتیب 4/21 و 6/78 درصد از کل جدایه ها را شامل شدند. این اولین مطالعه از بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های t. virens عامل کپک سبز قارچ خوراکی دکمه ای با استفاده از نشانگرهای rapd و issr در ایران می باشد.