نام پژوهشگر: صابره السادات زین العابدین
صابره السادات زین العابدین مصطفی عمادزاده
در مطالعاتی که در زمینه رشد اقتصادی صورت گرفته، سرمایه انسانی در بیشتر موارد به مثابه آموزش در نظر گرفته شده و کمتر به سلامتی توجه شده است. اما در مطالعات اخیر سلامت نه تنها به عنوان جزیی از سرمایه انسانی، بلکه همزمان و به طور مستقل در مدل های رشد وارد شده و آثار آن بر رشد اقتصادی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در حقیقت ارتقای سلامتی باعث می شود سرمایه انسانی از طریق انباشت سرمایه بهداشتی، افزایش یافته و به صورت مستقیم بر رشد اقتصادی تاثیر داشته باشد. سلامتی از طریق افزایش طول عمر و کاهش روزهای کاری که نیروی کار به خاطر بیماری خود یا بستگانش از دست می دهد باعث ارتقا بهره وری نیروی کار شده و به طور غیر مستقیم تولید را تحت تاثیر قرار می دهد. از سوی دیگر، افزایش تولید و رشد اقتصادی منجر به افزایش منابع اقتصادی بخش بهداشت و درمان می گردد که بر بهبود وضعیت سلامتی موثر است و این چرخه ادامه می یابد. این مطالعه ضمن بررسی مبانی نظری رابطه سلامتی و رشد اقتصادی، رابطه متقابل وضعیت سلامتی و رشد اقتصادی بر یکدیگر را در 30 کشور منتخب عضو کنفرانس اسلامی طی دوره 1970 میلادی مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. از آن جا -200? که در الگوی رشد، متغیر سلامتی به عنوان یکی از متغیرهای توضیحی وارد معادله رشد می شود،به لحاظ درون زایی وضعیت به عکس شده و متغیر سلامتی به طور همزمان تحت تاثیر تولید ناخالص داخلی به عنوان متغیر توضیحی قرار می گیرد. برآورد معادلات مورد نظر در این مطالعه براساس رابطه ی همزمانی در داده های تابلویی و استفاده از متغیرهای ابزاری است. نتایج حاصل از برآورد الگوها نشان می دهد که سلامتی و رشد اقتصادی دارای ارتباط مستقیم و معنی دار بر یکدیگر بوده اند. نتایج حاکی از اثرگذاری معنی دار امید به زندگی، نرخ مرگ و میر کودکان و میزان باروری در سطح اهمیت ? درصد بر رشد اقتصادی بوده است. هم چنین تولید ناخالص داخلی در سطح اهمیت ? درصد بر سلامتی اثر گذار بوده است، که بیانگر وجود رابطه مکملی بین این دو متغیر مهم اقتصادی است. علاوه بر سلامتی، موجودی سرمایه، نرخ رشد جمعیت و آموزش از جمله عواملی هستند که دارای اثر معنی داری بر سلامتی و رشد اقتصادی در طول دوره مورد مطالعه بوده اند.