نام پژوهشگر: رحمان خرم دل

عنوان پایان نامه : مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر در حقوق کیفری ایران و انگلستان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  رحمان خرم دل   فاطمه سوهانیان

مسئولیت کیفری یعنی قابلیت توجه اتهام و تحمیل کیفر به شخصی که با وصف عقل ، بلوغ ، اختیار و قصد مرتکب جرم شده است . در حقوق جزا اصل بر شخصی بودن مسئولیت کیفری است . با این حال ، مقوله مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر به عنوان استثنایی بر اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری است . مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر از مباحث جدید حقوق کیفری به شمارمی رود . و سابقه مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر به قوانین حمورابی که از قدیمی ترین قوانین مدون بوده بر می گردد . در دوران معاصر نیز اگر چه اصل شخصی بودن مجازاتها پذیرفته شده است ولی قانونگذار در برخی موارد این اصل را نادیده گرفته و مسئولیت کیفری را متوجه اشخاصی که در وقوع جرم دخالتی نداشته قرار داده است . حقوقدانان برای توجیه مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر در مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی ، نظریاتی از قبیل : نظریه مسئولیت نیابتی ، نظریه مطابقت یا انطباق ، نظریه اجتماع یا انباشتگی اراده و .... و برای مسئولیت کیفری شخصی حقیقی نظریاتی مانند : نظریه خطر ، نظریه تقصیر ، فاعل معنوی ، سبب اقوی از مباشر را مطرح نموده اند مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در ایران به عنوان یک قاعده عمومی مورد شناسائی قرار نگرفته است . مسئولیت کیفری شخص حقیقی ناشی از فعل غیر مصادیق معدودی دارد . اما مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی ، در حقوق انگلستان به اشکالی از قبیل ترک تکلیف قانونی ، مسئولیت نیابتی و توسعه جدید تجلی یافته است . مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر در حقوق کشور انگلستان ، تحت عنوان مسئولیت نیابتی مطرح است و به صورت صریح یا ضمنی ( تفسیر رویه قضایی ) شکل گرفته است .