مواد شیمیایی مختلفی در مزارع پرورش ماهی و کارهای تحقیقاتی مربوط به بیولوژی ماهی به عنوان بیهوش کننده استفاده می شوند تا استرس ناشی از گرفتن ماهی را کم کرده و به مهار و مقید کردن ماهی در حین انجام عملیات مختلف کمک کنند. در مطالعه ی حاضر چگونگی روند و مقایسه بالینی بیهوشی با دو داروی بیهوش کننده بنزوکائین هیدروکلراید و پروپوفول به روش غوطه وری در سیاه ماهی(capoeta damascina) بررسی شده است. ضمنا جهت بررسی عوارض جانبی داروها، بعضی از فاکتورهای بیوشیمیایی سرم ماهیان نیز در گروه های بیهوش شده با دوزهای مختلف و همچنین گروه شاهد اندازه گیری شدند. بدین منظور60 قطعه ماهی با میانگین وزن 150گرم در سه گروه تقسیم شدند. در گروه اول 24 قطعه ماهی در 4 گروه 6 تایی با 4 غلظت مختلف بنزوکائین هیدروکلراید شامل 20، 40، 60 و 80ppm مواجه شدند و مراحل القا و برگشت از بیهوشی ثبت شد. در گروه دوم 24 قطعه ماهی در 4 گروه 6 تایی با 4 غلظت مختلف پروپوفول شامل 5/1، 3، 6 و 10 ppm مواجه شدند و مراحل القا و برگشت از بیهوشی ثبت گردید. در گروه سوم 12 قطعه ماهی در یک گروه به عنوان گروه شاهد جهت اندازه گیری برخی از فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ماهی در نظر گرفته شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهند که بنزوکائین هیدروکلراید با غلظت 60 ppm با مدت زمان 90/3 دقیقه برای القا و 66/4 دقیقه برای بهبودی که بسیار نزدیک به زمان ایده آل جهت القای بیهوشی (کمتر از 4 دقیقه) و بهبودی از بیهوشی (کمتر از 6 دقیقه) است، مناسب ترین دوز برای بیهوشی سیاه ماهی با بنزوکائین هیدروکلراید به روش غوطه وری می باشد. همچنین پروپوفول با غلظت ppm3 با مدت زمان 31/3 دقیقه جهت القا و 74/4 دقیقه برای بهبودی از بیهوشی مناسب ترین دوز برای بیهوشی سیاه ماهی با پروپوفول به روش غوطه وری است. طبق نتایج حاصل از اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ماهیان مورد آزمایش می توان به ایجاد استرس در ماهیان بیهوش شده توسط هر دو ماده بیهوشی مورد استفاده اشاره کرد. علیرغم تاثیرات اشاره شده، استفاده از مواد شیمیایی در مقایسه با حمل و نقل و دستکاری بدون استفاده از مواد شیمیایی، جهت بیهوشی در ماهی ها با توجه به سطح گلوکز موجود در خون و فاکتور هایی مانند تغییرات آنزیم های کبدی مانند ast,alt,alp، میزان پروتئین کل وbun استرس کمتری در سیاه ماهی ایجاد می کند که خود یکی از فاکتور های اساسی در بیهوشی ماهی است. کلید وا‍ ژه ها: سیاه ماهی، بنزوکائین هیدروکلراید، پروپوفول، بیهوشی، فاکتورهای بیوشیمیایی سرم.