نام پژوهشگر: آی ناز کلته
آی ناز کلته امیر سعدالدین
مدلسازی در ارزیابی و شناخت سیستم آبخیزها از نقطه نظر درک بهتر روند مسائل هیدرولوژیکی و فرسایش خاک اهمیت ویژه ای دارد. در این راستا مدل های بسیاری برای شبیه سازی فرآیندهای حوضه آبخیز وجود دارد که مدل های فیزیکی از جمله ی آنها می باشند. لیسم نمونه ای از مدل های فیزیکی است، این مدل هیدرولوژیکی و فرسایش خاک اولین بار در دهه 1990 در تپه ماهورهای لسی کشور هلند با هدف رسیدن به استراتژی های مدیریت پایدار طراحی و ساخته شد. لیسم بر اساس شبکه سلولی و در مقیاس حوضه آبخیز عمل می کند و عملکرد آن محدود به وقایع رگباری است. حوضه آبخیز کچیک به عنوان یک حوضه معرف و زوجی و مجهز به سیستم های پایش معرفی شده است. در این حوضه وجود سازندهای لسی ضخیم، استفاده بیش از حد از زمین و شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه موجب ایجاد فرسایش های شیاری و آبراهه ای در سطح وسیعی از حوضه و وقوع سیلاب های مخرب در منطقه گردیده است. توجه به شرایط مذکور و خسارت های مالی و جانی فراوان در منطقه اهمیت شناخت منطقه را از نظر مدیریت منابع آب و خاک نشان می دهد. بدین لحاظ در این تحقیق سعی گردید کارایی بخش هیدرولوژیکی مدل شبیه سازی لیسم که پیش نیاز بخش فرسایش آبی آن نیز می باشد برای حوضه آبخیز کچیک که در اراضی تپه ماهوری لسی شرق استان گلستان واقع شده است ارزیابی گردد. نتایج حاصل از کاربرد مدل لیسم در حوضه آبخیز کچیک با توجه به مقایسه آماری ضریب همبستگی و ضریب ناش - ساتکلیف، همبستگی حدود 80 درصدی هیدروگراف های مشاهداتی و هیدروگراف های شبیه سازی را نشان می دهد به طوری که در مورد ویژگی های مهم هیدروگراف از قبیل: دبی پیک لحظه ا ی، حجم رواناب و زمان رسیدن به دبی اوج بین دو هیدروگراف تطابق خوبی مشاهده می شود.