در قسمت اول این تحقیق، روشی ساده، سریع و حساس برای استخراج ائوسین b در نمونه های آب ارائه شده است. روش کار بر اساس استخراج ائوسین b با افزودن ماده فعال سطحی تریتون 114- x می باشد. پس از جدایی فازها، فاز غنی از ماده فعال سطحی در حلال اتانول حل گردید و ائوسین b با استفاده از روش اسپکتروفوتومتری اندازه گیری شد. در این راستا اثر عوامل مختلف از قبیل ph، مقدار تریتون 114- x، دما، زمان حرارت دادن، سرعت و زمان سانتریفوژ، اثر نمک و اثر یون های مزاحم بر کارایی روش بررسی گردید. حد تشخیص، فاکتور پیش تغلیظ و فاکتور بهبود برای روش مورد مطالعه به ترتیب مقادیر 08/1 نانو گرم بر میلی لیتر، 0/15 و 2/11 به دست آمد. این روش با موفقیت برای اندازه گیری ائوسین b در نمونه های آبی مختلف به روش افزایش استاندارد به کار گرفته شد. در قسمت دوم این پژوهش یک روش جدید برای دیده بانی سیگنال پس از استخراج در نقطه ابری رنگ ها ارائه شده-است. روش جدید cpe-paptode برای اندازه گیری رنگ آنیونی اوانس بلو به کار رفت. روش بر اساس استخراج در نقطه ابری شدن رنگ از محلول های آبی با استفاده از tx-114 و رقیق سازی فاز غنی از سورفکتانت با اتانول و اندازه-گیری پارامترهای r، g و b از طریق برنامه ویژه نوشته شده در محیط ویژوال بیسیک 6 است. پارامترهایی چون ph سیستم، غلظت رنگ و سورفکتانت، دما و زمان تعادل به عنوان پارامترهای موثر بر بازیابی استخراج و اندازه-گیری رنگ بررسی و بهینه شد. تحت شرایط بهینه منحنی کالیبراسیون در گستره 10-5/0 میکرو گرم بر لیتر خطی بود. به علاوه اثر بعضی از گونه های خارجی شامل کاتیون ها، آنیون ها و بعضی رنگ ها بر اندازه گیری بررسی شد. روش به طور موفقیت آمیزی برای اندازه گیری اوانس بلو در نمونه های آب به کار رفت. نتایج و ارقام شایستگی روش پیشنهاد شده با روش cpe-spectrophotometry مقایسه شد. در قسمت سوم این تحقیق، تعادلات تشکیل کمپلکس، پایداری سیستم های انتقال پروتون، کمپلکس های دوتایی و سه تایی بین دی پی کولینیک اسید (pydc) و 2و3- پیریدین دی کربوکسیلیک اسید (3,2-pydc) به عنوان لیگاندهای اسیدی با لیگاندهای بازی 2- آمینو پیریدین (2-apy) و فنیل هیدرازین(phhy) با برخی یون های فلزی از قبیل : جیوه (ii)، کبالت (ii)، روی (ii) و نیکل (ii) به روش پتانسیومتری در محیط های آبی مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج آن ها با اطلاعات x-ray در حالت جامد مقایسه شد. تمام مراحل تیتراسیون? در دمای 1/0±0/25 درجه?سانتی?گراد و قدرت یونی 10/0 مولار پتاسیم نیترات انجام گردید. ثابت های پروتونه شدن لیگاندها و ثابت های پایداری گونه های انتقال پروتون و کمپلکس های فلزی آن ها با استفاده از داده?های حجم- phحاصل، توسط برنامه کامپیوتری best محاسبه گردید. منحنی?های توزیع گونه های انتقال پروتون و گونه ها در غیاب و حضور یون?های فلزی مذکور بر اساس تابعی از ph با استفاده از برنامه ?hyss2009 ترسیم گردید. در نهایت با استفاده از دیاگرام های توزیع، گونه های با بیشترین فراوانی مشخص شدند.

در این مطالعه، استفاده از نانو ذرات گاما-آلومینا به عنوان جاذبی جدید با کارایی بالا برای حذف رنگ آلیزارین زرد از محلول آبی بررسی شده است. اثر عوامل: ph محلول، زمان تماس، مقدار جاذب، غلظت اولیه آلیزارین زرد در محلول، دما و سرعت لرزاننده بر بازده حذف رنگ و ظرفیت جذب جاذب مورد مطالعه قرار گرفت. طرح آماری آزمایش برای بهینه سازی شرایط آزمایش به کار گرفته شد و با کمک طرح مرکب مرکزی اثر متغیر های مستقلی مانند ph محلول، مقدار جاذب (m)، زمان تماس (t) و غلظت اولیه آلیزارین زرد (c0) بر متغیرهای وابسته ای چون بازده حذف و ظرفیت جذب بررسی و مدل ریاضی آن برای هر حالت ارائه شد. شرایط مطلوب برای بهینه سازی همزمان بازده حذف و ظرفیت جذب تعیین شده است. در بررسی همدماهای تعادلی، داده های جذب به خوبی توسط همدمای langmuir ( 999/0 = r2) توصیف شد و ماکزیمم ظرفیت جذب در مدل خطی و غیرخطی به ترتیب برابر 62/47 و 13/47 میلی گرم بر گرم بود. سینتیک فرایند جذب از مدل سینتیکی شبه مرتبه دوم به خوبی ( 999/0 = r2) پیروی می کند. مطالعه ترمودینامیکی فرایند، مقادیر منفی برای ?g° و ?h° و مقدار مثبت برای ?s° را نشان داد که بیانگر خودبخودی بودن، گرماده بودن و همراه با افزایش بی نظمی فرایند جذب است. میزان درصد واجذبی توسط hno3 و hcl و ch3cooh و nahco3 کم بود. حضور یون های na+، k+، ca+2و mg+2 در محلول اثر قابل ملاحظه ای بر بازده حذف نداشت. در بخش دوم استفاده از روش استخراج نقطه ابری برای استخراج آلیزارین زرد و بهینه سازی این فرایند به دو روش یک متغیر در زمان و طرح آزمایش بررسی شد. با استفاده از طرح آزمایش box-behnken شرایط بهینه استخراج: غلظت تریتون x-100 (v/v) %91/7 ، غلظت الکترولیت nacl 2/0 مول بر لیتر، غلظت naoh 01/0 مول بر لیتر و غلظت اولیه آلیزارین زرد 2000 میلی گرم بر لیترحاصل شد. همچنین یک مدل ریاضی برای بازده استخراج ارائه شد. فاکتور تغلیظ استخراج برابر 14/7 بود. اثر مزاحمت یون های na+، k+، ca+2 و mg+2 و رنگ های مالاشیت سبز، متیلن آبی و برموفنل آبی بر بازده استخراج بررسی شد.