نام پژوهشگر: محمد رضا کنعانی

مطالعه فیلوژنتیکی جنس ferula(apiaceae) در ایران براساس داده های ریخت شناختی، شیمیایی و مولکولی (nrdna its sequences)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم 1389
  محمد رضا کنعانی   محمد رضا رحیمی نژاد

تیره چتریان apiaceae (umbelliferae) با داشتن حدود 4250 گونه در جهان، یکی از تیره های بزرگ و مهم گیاهی به حساب می آید. جنس ferula با نام فارسی ferula با 185- 170 گونه متعلق به قبیله scandiceae به عنوان بزرگترین عضو این تیره در آسیا و سومین جنس آن در جهان محسوب می شود. در این تحقیق داده های شیمیایی اسانس، داده های ریخت شناختی و داده های مولکولی جنس ferula آنالیز، مقایسه و مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع 84 ترکیب اصلی اسانس مربوط به 20 گونه این جنس با استفاده از نرم افزار spss مورد ارزیابی chemosystematics و chemodiversity قرار گرفت. داده های شیمیایی اسانس 6 گونه (f. oopoda,f. foetida, f. behboudiana, f. diversivittata, f. galbaniflua and f. hezarlalehzarica) برای اولین بار گزارش شد. هم چنین وضعیت تاکسونومیکی و روند تکاملی صفات ریخت شناختی این جنس با استفاده از آنالیز کلادیستیک 33 صفت ریخت شناختی مورد ارزیابی قرار گرفت. این تحقیق برای اولین بار تمام گونه های ferula موجود در ایران را به همراه 68 گونه دیگر آن و هم چنین 2 گونه leutea ایران، 2 گونه dorema و 1 گونه laser به همراه 3 گونه دیگر به عنوان برون گروه مورد ارزیابی فیلوژنتیکی ردیف خوانی داده های مولکولی nr dna its قرار داد. از این تعداد 28 گونه آن برای اولین بار تعیین توالی شدند. بسیاری از گونه های مورد مطالعه در این تحقیق از رویش گاه های طبیعی جمع آوری و شناسایی شدند، استخراج dna برخی از گونه هایی که امکان جمع آوری آنها میسر نگردید، از برگ نمونه های هرباریومی وین و موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع و از نمونه های تیپ انجام گرفت. dna کل نمونه ها با استفاده از آغازگرهای یونیورسال its (4) و its (5a) تکثیر و تعیین توالی گردیدند. داده های مولکولی به دو روش امساکی (maximum parsimony) با استفاده از نرم افزار paup* و روشbayesian inference با استفاده از نرم افزار mrbayes آنالیز گردید. به علت عدم دسترسی به نمونه تیپ f. badghysi، حضور و عدم حضور قطعی این گونه مورد تردید و کلیه نمونه هایی که تحت نام این گونه از استان کرمان و مناطق جنوبی مجاور جمع آوری و شناخته می شد با گونه f. hezarlalehzarica جایگزین گردید. مقایسه و ارزیابی تبارنمای اجماع حاصل از داده های مولکولی و مورفولوژیکی نشان داد که دو گونه جنس leutea ایران نیز بایستی به جنس ferula منتقل گردند و براین اساس دو ترکیب جدید از این جنس به ferula ایران افزوده شد. با وجود قرارگرفتن جنس dorema در داخل جنس ferula، انتقال قطعی آن به جنس ferula نیاز به مطالعات تکمیلی دیگری دارد. با افزودن 5 گونه leutea، یک گونه laser، مشکوک بودن حضور 4 گونه ferula در ایران، و هم نام کردن دو گونه، تعداد گونه های ferula ایران به 34 عدد تغییر یافت.

شناسایی ژن سیکلوتید در یکی از گونه های بنفشه در ایران و آنالیز بیوانفورماتیکی توالی ژن و پروتئین آن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم پایه 1391
  اکرم روشن   عزت عسگرانی

سیکلوتیدها خانواده بزرگی از پپتیدهای گیاهی با فعالیت زیستی و ویژگی های ساختاری متمایز هستند، که در خانواده های گیاهیrubiacea، cucurbitaceae و violacea بیان می شوند. غلظت نسبتا بالای سیکلوتید در بافت گیاهی و حضور ایزوفرم های متعدد در یک گیاه به تناسب تفاوت های فصلی و منطقه ای پیشنهاد می کند که سیکلوتیدها در گیاه نقش دفاعی دارند. سیکلوتیدها به دلیل فعالیت های زیستی متعدد از جمله ضد ویروس، ضد قارچ، ضد باکتری، ضد کرم، ضد آفات، ضد سرطان و... و نیز ساختار منحصر به فرد که پایداری حرارتی و آنزیمی بی نظیری به آنها بخشیده است، کاندید مناسبی برای مهندسی پروتئین جهت کاربردهای دارویی و کشاورزی ساخته است. در حال حاضر خانواده سیکلوتیدها بیش از 100 عضو دارد و تعداد بیشتری در حال کشف هستند. گفته می شود تعداد سیکلوتیدها در طبیعت بیش از 10000 نوع است. هدف از این مطالعه استخراج ژن های کد کننده سیکلوتیدها از سه گونه violaodorata، v.occultaو v.ignobilisاست، تا از این طریق مسیر برای تولید آنها با استفاده از سیستم-های بیانی باکتریایی و گیاهی فراهم شود. سیستم های بیانی نوترکیب برای تولید پپتیدهای حلقوی طرفدارانزیادی دارد، و ممکن است در آینده روش اصلی برای تولید این پپتیدها شود. همچنین در این پژوهش اثرات ضد میکروبی مجموعه سیکلوتیدهای گونه v.ignobilisبررسی شد. برای رسیدن به این هدف از روش جزء گیری و استخراج با فاز جامد استفاده شد. مجموعه باکتری هایی که اثر سیکلوتیدهای استخراج شده روی آنها مطالعه شد عبارتند از: escherichiacoli،staphylococcusaureus، pseudomonasaeruginosa، xanthomonasoryzea، bacillus sp.و rizobiumcicil. حضور ژن vbc در هر سه گونه مورد مطالعه به اثبات رسید. بررسی اثرات ضد میکروبی نشان داد از میان باکتری های بیماری زای انسانی staphylococcusaureusبیشترین حساسیترا به پپتیدهای مورد مطالعه دارد. و در بین مجموعه باکتری ها بیشترین حساسیت مربوط به سویه xanthomonas oryzeaاست، چراکه نقش ذاتی سیکلوتیدها در گیاه میزبان دفاع در مقابل آفات است.

بررسی صفات فیزیولوژیک و ترکیبات اسانس مریم گلی تحت تنش شوری در محیط هیدروپونیک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  نجمه طایی   مهناز یزدانی

شوری خاک و آب یکی از عوامل کاهش دهنده¬ی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران می¬باشد. شوری رشد و ترکیب متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. salvia viridis و salvia spinosa دو گونه گیاهی علفی و معطر متعلق به جنس مریم گلی از تیرهء نعناعیان (lamiaceae) است. از مواد موثرهء گیاهان جنس مریم گلی در صنایع غذایی، دارو سازی، آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. با توجه به اینکه سطح تحمل شوری در این دو گونه و چگونگی اثر شوری بر متابولیت های ثانویه در این گیاهان تاکنون بررسی نشده است اثر شوری برشاخص های رشد و میزان اسانس این دو گونه از جنس مریم گلی انجام گردید. دانه رست های حاصل از دو گونه فوق در شرایط کشت هیدروپونیک تحت تنش شوری در غلظت های صفر(شاهد)، 20، 40، 60 و 80 میلی مولار (nacl) قرار گرفتند. چهار هفته پس از رشد، شاخص-های رشدی مانند وزن تر ، وزن خشک، طول ساقه و ریشه و همچنین میزان عناصر سدیم و پتاسیم، میزان پرولین، قندهای محلول، پروتئین، فعالیت آنزیم کاتالاز و رنگیزه¬های فتوسنتزی (کلروفیل و کاروتنوئیدها ), ترکیبات تشکیل دهنده اسانس نیز مورد بررسی قرار گرفت. با افزایش سطوح شوری طول ساقه، وزن خشک و تر ریشه و ساقه در هر دو گونه کاهش یافت. ترکیبات تشکیل دهنده اسانس نیز در viridis دستخوش تغییرات زیادی گردید. همچنین با افزایش سطوح شوری در هر دو گونه میزان سدیم افزایش و میزان پتاسیم کاهش معنی داری پیدا کرد. در ترکیبات اسانس گونه(s.viridis) ترکیباتی نظیر آلفا توجن، آلفا کوپائن، جرماکرن دی کاهش پیدا کرده و برعکس ترکیباتی نظیر آلفا پینن، بتا پینن و لینالول تحت تنش شوری در مقایسه با شاهد افزایش یافته است. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که گونه s. viridis نسبت به تنش شوری بسیار حساس بوده و شوری بالاتر از 20 میلی مولار اثرات کاهشی شدیدی بر رشد آن دارد و اما s. spinosa کمی حساسیت کمتری داشته و با افزایش تولید پرولین، قندهای محلول و جلوگیری از کاهش میزان پتاسیم در شرایط تنش کمی در شرایط تنش شوری مقاومت می کند.