نام پژوهشگر: علی اکبر آبتین
علی اکبر آبتین مهدی مرتضوی
پیچیدگی، تنوع وحجم انبوه اطلاعات جغرافیایی ازیک سو و توانایی های رایانه درعرصه اطلاعات ازسوی دیگر، فلسفه وجودی سیستم های اطلاعات جغرافیایی(gis) را تبیین می کند. یکی از این ابزارهای پیشرفته و نو در باستان شناسی، سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فنون وابسته به آن است.gisمحدود به جمع آوری ساده نقشه و بانک اطلاعاتی نیست بلکه مجموعه ای از ابزارهای نیرومند تحلیلیاست که آن را به یک تکنیک کمی و کیفی در تصمیم گیری ها، تعیین روندها و مکانیابی ها تبدیل می کند.ازآنجاکه بخش عمده اطلاعات باستان شناسی،شامل اطلاعات مکانی وتشریحی است، مناسب ورود به سیستم های اطلاعات جغرافیایی می باشد و می توان این اطلاعات را آماده استفاده در این سیستم ها نمود. پژوهش حاضر با این دیدگاه و با هدف بررسی کاربرد gis درتحلیل فضایی ـ محیطی سایت های باستانی انجام شده است. در راستای رسیدن به این هدف، پس ازگردآوری کلیه اطلاعات توصیفی و مکانی مورد نیاز مرتبط با محوطه-های باستانی و تحلیل فضایی آنها از بررسی ها، دسته بندی وتبدیل کرده و آن ها را برای ورود به سیستم-های اطلاعات جغرافیایی آماده کرده است. به منظور ایجاد پایگاهی از اطلاعات فوق، با مجموعه داده ها، لایه های اطلاعاتی مربوطه تشکیل شدهاست و به منظور نمایش، تشریح و انجام تحلیل های لازم بر روی داده ها، مورد استفاده واقع گردیده است. بدین وسیله علاوه بر دسترسی صحیح و سریع به داده های مورد نیاز در یک حجم وسیع، امکان ارائه و به تصویرکشیدن اطلاعات مکانی و موضوعی در قالب نقشه، جدول و نمودار، فراهم شده است. تحقیق حاضر قصد دارد تا رابطه بین محیط طبیعی و محوطه های عصرمفرغ دره ی بمپور را با بهره گیری ازمطالعات اقلیم شناسی و سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل نماید. ودرنهایتبه تحلیل فضایی در منطقه با استفاده از gis وهمچنین به اهمیت و نقش رودخانه بمپور در شکل گیری و اضمحلال محوطه های باستانی هزاره سوم ق.م. در منطقه پرداختهشده است.دراین پژوهش نیز مشکلاتی از قبیل کمبود اطلاعات و داده های باستان شناسی بدست آمده از محوطه های باستانی برای تشکیل بانک اطلاعاتی قوی امکان استفادهبهتر و بیشتررا ازقابلیتها و تکنیک هایgis را سلب کرده است.