نام پژوهشگر: سیاوش سعیدی

جایگاه اروپا در ناتو پس از حوادث یازده سپتامبر (دوره جورج دبلیو بوش)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1389
  سیاوش سعیدی   سید جلال دهقانی فیروز آبادی

این پایان نامه در پی آن است که به تشریح جایگاه اروپا در ناتو پس از حوادث 11 سپتامبر بپردازد. پیش از پرداختن به جایگاه اروپا در ناتو پس از حوادث 11 سپتامبر مختصری از روابط فراآتلانتیک که در آن به جایگاه اروپا و آمریکا در ناتو پیش از حادثه 11 سپتامبر اشاره دارد می آید. متن اصلی یا فصول اصلی پایان نامه هم با اشاره به استراتزیهای کلان امنیتی اروپا و آمریکا پس از حوادث 11 سپتامبر و ارائه راه حلهایی که هر کدام برای رویارویی با تهدیدات جهانی پیشنهاد می دهند در پی میزان نقش هر کدام در بحرانها به سنجش جایگاه آنها در ناتو پس از حادثه 11 سپتامبر می پردازد. بر همین اسا شرح مختصری از بیان مسأله ارائه می گردد.ناتو،سازمان پیمان آتلانتیک شمالی سازمانی است که پس از جنگ جهانی دوم برای دفاع از اروپا و حفظ امنیت آن در برابر اتحاد جماهیر شوروی پایه گذاری شد. پس از فرو پاشی شوروی با از بین رفتن خطر جنگ هسته ای، اروپا کم کم به این فکر افتاد که از وابستگی خود به ناتوبرای حفظ امنیت بکاهد و یک سیاست امنیتی و دفاعی مستقل را طراحی کند که از زیر نفوذ رهبری آمریکا در مساله امنیت بیرون آید. ولی طولی نکشید که با رخداد بی سابقه و کم نظیر انهدام برجهای دوقلوی ساختمان سازمان تجارت جهانی در نیویورک و ضربه شدید امنیتی به آمریکا متحد استراتژیک اروپا اوضاع دگرگون شد. در اثر این حادثه مفهوم امنیت از بازدارندگی هسته ای به مسایل جدیدی نظیر تروریسم،خطر اشاعه سلاحهای کشتار جمعی،حقوق بشر و مسایل جهان اسلام دچار تحول شد. همچنین با ناکام ماندن سیاست امنیتی و دفاعی مستقل اروپا به دلیل مسایلی از قبیل رهبری و بودجه این طرح و نهایتا تحول مفهوم امنیت از بازدارندگی هسته ای که همگی در ارتباط با امنیت اروپا قرار می گیرد، شاید بتوان گفت که اروپا حداقل تا دستیابی به یک سیستم امنیتی و دفاعی مستقل اروپایی به تداوم حضور در ناتوو تکیه بر آن به عنوان ابزار دفاعی محکوم شد. ولی با اتخاذ سیاست یکجانبه گرایی آمریکادر دوره بوش پسر در صحنه جهانی و پذیرش عضویت کشورهای آمریکا گرای اروپای شرقی در اتحادیه اروپا،چگونگی و میزان نقش اروپا در ناتو در مقایسه با دوره پیش از حوادث یازده سپتامبر مورد پرسش قرار گرفته است .به عبارت دیگر پرسش این نوشتار این است که جایگاه اروپا در ناتو پس از حوادث یازده سپتامبرچه تغییری کرده است که در این تحقیق با فرض گرفتن تضعیف و کاهش این نقش به آن پرداخته خواهد شد. در این تحقیق یکجانبه گرایی آمریکا و عضویت کشورهای آمریکاگرای اروپای شرقی در اتحادیه اروپا به عنوان متغیر مستقل و جایگاه اروپا در ناتو پس از حوادث یازده سپتامبر به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. شاخصهای مورد نظر در این تحقیق نیز عبارتند از،کاهش نقش اروپا در عملیات خارج از محدوده، کاهش نقش اروپا در عملیات صلح بانی و فرایند صلح سازی و کاهش نقش اروپا در تصمیم سازی. سوال پایان نامه این است که آیا جایگاه اروپا پس از حوادث 11 سپتامبر در ناتو کاهش یافته است؟ فرضیه پایان نامه با بررسی منابع و مآخذ موجود و شوهاد و قرائن به این نتیجه دست می یابد که جایگاه اروپا در ناتو کاهش یافته است.