نام پژوهشگر: زینب حسین زاده قاضی چاکی
زینب حسین زاده قاضی چاکی محمد جواد منعم
رشد روزافزون جمعیت، افزایش رقابت در بخشهای مختلف مصرفکننده آب (صنعت، شرب و کشاورزی) و محدودیت منابع آب ضرورت مدیریت مناسب و استفاده بهینه از منابع آب را ایجاب میکند. بهدلیل عملکرد ضعیف شبکههای آبیاری و تأثیر آن در کاهش بهرهوری آب در بخش کشاورزی، ارائه روشهای موثر در بهرهبرداری مناسب از شبکههای آبیاری الزامی است. بهمنظور ارتقا عملکرد، تأمین انعطافپذیری بالاتر و بهبود روشهای تحویل و توزیع، استفاده از سیستمهای کنترل خودکار در شبکههای آبیاری بهعنوان یک راهحل استراتژیک مطرح شده است. فرایند توسعه یک سیستم کنترل خودکار در شرایط واقعی شامل تهیه مدل ریاضی سیستم و اطمینان از صحت عملکرد مدل، طراحی و ساخت مدل فیزیکی در آزمایشگاه و ارزیابی آن و در نهایت اجرای آن در شرایط واقعی میباشد. در این تحقیق در ابتدا مدل ریاضی سرریز لولایی خودکار با منطق pid بهصورت تلفیقی با مدل هیدرودینامیک icss تهیه گردید. مدل تهیهشده بر روی کانال استاندارد شماره دو asce، تحت گزینههای بهرهبرداری مختلف مورد آزمون و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر خطای تنظیم عمق آب حدود 3% بوده که از لحاظ عملی قابلقبول میباشد و مدل قادر است نوسانات ایجاد شده را در زمان کوتاهی (حدود چند دقیقه) کنترل نماید. در مرحله دوم، روابط هیدرولیکی حاکم بر روی سرریز لولایی مورد بررسی قرار گرفت و رابطه ضریب دبی آن که به زاویه آن با کف بستگی دارد، برای شرایط جریان آزاد و مستغرق تعیین شد. ماکزیمم خطای رابطه حاصله در شرایط جریان آزاد 7/11 % و در حالت جریان مستغرق 57/13 % محاسبه گردید. در نهایت، مدل فیزیکی سامانه کنترل خودکار سرریز لولایی در آزمایشگاه هیدرولیک دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس ساخت شد. سپس، ضرایب کنترلی برای سیستم کنترل بهصورت تجربی استخراج شد و در نهایت، سامانه کنترل تحت گزینههای افزایش و کاهش ناگهانی دبی ورودی مورد آزمون قرار گرفت. پس از بررسی نمودارهای تغییرات عمق آب و شاخصهای ارزیابی عملکرد، مشخص گردید، حداکثر خطای سامانه کنترل در تنظیم عمق آب حدود 10 % بوده و انحرافات عمق آب در مدت زمان کمتر از 3 دقیقه کنترل میگردد.