نام پژوهشگر: سودابه خانجانی طالکویی

فن شناسی تزئینات آهک بری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده حفاظت، مرمت اشیاء و ابنیه تاریخی 1389
  سودابه خانجانی طالکویی   غلامرضا وطن خواه

یکی از قدیمی ترین موادی که بشر با آن سر و کار داشته آهک است که توسط اقوام ساکن در نقاط مختلف دنیا به طور جداگانه شناسایی و استفاده شده است. یکی از موارد استفاده از آهک، به کار بردن آن در اندودکاری بناها چه به صورت ساده و چه تزئینی می باشد، به گونه ای که در بیشتر آثار معماری اروپا این تزئینات به کار رفته است. در ایران به علت اقلیم گرم و خشک آن استفاده از اندودکاری تزئینی با آهک، تقریباً محدود به فضای گرم و مرطوب داخل حمام ها بوده است. اما یکی از بناهایی که به طور ویژه ای از این تزئینات بهره برده است، بنای اسپی مزگت واقع در اراضی جنگلی متعلق به دهستان دیناچال شهرستان رضوان شهر گیلان می باشد. با توجه به برخی ویژگی های خاص و منحصر به فرد در این بنا و اهمیت تزئینات آهکی متعلق به آن، فن شناسی این تزئینات به کمک مشاهدات میدانی، مطالعات کتابخانه ای وبررسی ها و آنالیزهای دقیق آزمایشگاهی صورت گرفت. نتایج و تحلیل این مطالعات و بررسی ها ضمن اینکه خواص فیزیکی پایه، ترکیبات مواد اولیه، خواص مینرالوژیکی و ریزساختاری اندودهای به کار رفته در این تزئینات را مشخص کرد، نتایج جالب توجه دیگری چون منحصر به فرد بودن تکنیک اجرای تزئینات آهکی این بنا، طرح ها و نقوش به کار رفته در آن، عنوان قدیمی ترین تزئین آهکی دوره ی اسلامی در ایران مرکزی را که تا کنون گزارش شده، شایسته ی تزئینات مورد بحث کرده و اجرای آن در بنایی غیر از حمام و همچنین برخی عناصر منحصر به فرد در معماری آن را جالب توجه و ارزشمند می نماید.