نام پژوهشگر: جلال مدرسی
جلال مدرسی محمد حسن فتحی
به منظور بررسی تاثیر استفاده از تفاله دانه انار بر مصرف خوراک، تولید و ترکیبات شیر، افزایش وزن روزانه، غلظت برخی متابولیت های خون و سیمای اسیدهای چرب شیر، 27 راس بز شیرده آمیخته خراسان جنوبی (با میانگین روزهای شیردهی 5/12 ± 71، تولید شیر روزانه 13/0 ± 09/1 کیلوگرم، وزن 5/2 ± 28 کیلوگرم، زایش سوم) مورد استفاده قرار گرفتند. بزها به مدت 10 روز در دوره پیش آزمایش با جیره یکسانی تغذیه شدند و در طول این مدت داده های مربوط به مصرف خوراک، تولید شیر و ترکیبات شیر اندازه گیری شد. پس از این دوره، بزها بر اساس داده های جمع آوری شده در دوره پیش آزمایش به طور تصادفی به یکی از 3 جیره آزمایشی اختصاص یافته و در آغل های انفرادی مربوطه قرار گرفتند. جیره های آزمایشی که حاوی صفر، 6 و 12 درصد (بر اساس ماده خشک) تفاله دانه انار بودند بصورت آزاد و به شکل کاملا مخلوط به مدت 45 روز در اختیار بزها قرار گرفت. جیره ها طوری تنظیم شدند که حاوی انرژی قابل متابولیسم و پروتئین خام یکسانی بودند. نتایج نشان داد که استفاده از تفاله دانه انار تاثیر معنی داری بر مصرف ماده خشک بزها و همچنین میانگین افزایش وزن زنده آنها نداشت. میزان تولید شیر با افزایش مقدار تفاله دانه انار در جیره تمایل به کاهش نشان داد (055/0p< ). بزهای تغذیه شده با جیره های حاوی 6 و 12 درصد تفاله دانه انار به ترتیب افزایش 8 و 15 درصدی در غلظت چربی شیر نشان دادند اما تولید چربی شیر، غلظت و تولید پروتئین شیر، و غلظت و تولید مواد جامد شیر تحت تاثیر جیره های آزمایش قرار نگرفت. غلظت لاکتوز در شیر بزهایی که جیره حاوی 6 و 12 درصد تفاله دانه انار دریافت کردند به طور معنی داری (005/0p< ) بیشتر از بزهایی که جیره شاهد مصرف کردند بود. تفاله دانه انار هیچگونه تاثیر معنی داری بر غلظت گلوکز، کلسترول، نیتروژن اوره ای، تری گلیسرید، و لیپوپروتئین های خون نداشت. استفاده از تفاله دانه انار علاوه بر تاثیر بر سیمای اسیدهای چرب شیر، تاثیر معنی داری بر غلظت اسید لینولئیک مزدوج، اسید پونیسیک و اسید واکسنیک شیر داشت بطوری که مقدار این اسیدها در شیر با افزایش مقدار تفاله دانه انار در جیره افزایش یافت (05/0>p). نتایج این تحقیق نشان داد که می توان از تفاله دانه انار اولاً بعنوان یک منبع خوراکی ارزان قیمت بعنوان جایگزین بخشی از مواد خوراکی پر انرژی جیره در تغذیه بز استفاده نمود و ثانیاً با توجه به وجود غلظت زیاد اسید پونیسیک در روغن آن بدینوسیله غلظت این اسید چرب با ارزش و همچنین اسید لینولئیک مزدوج را در چربی شیر بزها افزایش داد.
غلامحسین قاسمی محمدحسن فتحی نسری
به منظور بررسی تاثیر جایگزینی بخشی از دانه غلات جیره بزهای شیرده با تفاله دانه انار سیلو شده ( بدون افزودنی و با افزودنی اوره) بر مصرف خوراک، تولید و ترکیب شیر، افزایش وزن روزانه و برخی فراسنجه های خون 21 راس بز شیرده آمیخته خراسان جنوبی ( با میانگین روزهای شیردهی 5/12 ± 50، تولید شیر روزانه 15/0 ± 8/645 گرم و وزن 5/2 ± 26 کیلوگرم، زایش سوم) مورد استفاده قرار گرفتند. بزها به مدت یک هفته در دوره پیش آزمایش با جیره یکسانی تغذیه شده و در طول این مدت داده¬های مربوط به مصرف خوراک، تولید و ترکیب شیر اندازه¬گیری شد. پس از این دوره، بزها بر اساس داده¬های جمع¬آوری شده در دوره پیش آزمایش به طور تصادفی به یکی از 3 جیره آزمایشی اختصاص داده شدند و در آغل های انفرادی ( به ابعاد 6*6 متر) قرار گرفتند. جیره¬های آزمایشی که شامل جیره شاهد ( فاقد تفاله دانه انار)، جیره حاوی 10 درصد تفاله دانه انار سیلویی و جیره حاوی 10 درصد تفاله دانه انار سیلو شده با افزودنی اوره ( بر اساس ماده خشک) بودند و به شکل کاملا مخلوط به مدت 34 روز در اختیار بزها قرار گرفتند. جیره ها به گونه¬ای تنظیم شدند که حاوی انرژی قابل متابولیسم و پروتئین خام یکسان بودند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 7 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که جایگزینی بخشی از دانه غلات جیره با تفاله دانه انار سیلویی باعث افزایش مصرف خوراک شد اما تولید شیر را در مقایسه با جیره شاهد کاهش داد هر چند تاثیری بر تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی نداشت. لیکن جایگزینی دانه غلات جیره با تفاله دانه انار سیلو شده با افزودنی اوره تاثیری بر تولید شیر و تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی نداشت. افزایش وزن روزانه، درصد پروتئین شیر، درصد لاکتوز و درصد مواد جامد بدون چربی شیر نیز تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفت. همچنین استفاده از تفاله دانه انار سیلویی و سیلو شده با افزودنی اوره تاثیری بر غلظت گلوکز، آلبومین، تری گلیسرید، کلسترول، اوره، پروتئین کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل خون بزها نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد که جایگزینی بخشی از غلات جیره با تفاله دانه انارسیلو شده ی بدون افزودنی اوره سبب کاهش تولید شیر و ضریب تبدیل غذایی بزهای شیری شد اما این جایگزینی با استفاده از تفاله انار سیلو شده با افزدونی اوره تاثیری بر عملکرد بزها در مقایسه با تیمار شاهد نداشت. لذا به نظر می رسد بتوان از تفاله انار سیلو شده با افزودنی اوره به عنوان یک منبع خوراکی ارزان قیمت برای جایگزینی با دانه غلات جیره استفاده نمود و سبب کاهش هزینه تولید شد.