نام پژوهشگر: منصور بختیار
منصور بختیار کاظم رسول زاده طباطبایی
عامل انسانی مهمترین عامل در تخلفات و حوادث رانندگی است. از این رو، پژوهش حاضر به مقایسه ویژگیهای شخصیتی، کیفیت زندگی و جهت گیری مذهبی رانندگان متخلف و غیرمتخلف پرداخته است. نمونه این پژوهش که از نوع علی-مقایسه ای است، شامل 50 راننده متخلف و 50 راننده غیرمتخلف است که به صورت روش دردسترس در شهرک آزمایش حضور داشته اند. همه این رانندگان مرد بوده و پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی، ویژگیهای شخصیتی نئـو، کیفیت زندگی (فرم کوتاه شده 36 سئوالی) و جهت گیری مذهبی را تکمیل نموده اند. نتایج تحلیل در نرم افزار spss نشان داد، رانـندگان مـتخلف روان آزرده گرایی بیشتری دارند؛ اما تفاوت معناداری در ویژگی شخصیتی برون گرایی در رانندگان متخلف و غیرمتخلف وجود ندارد. همچنین، سطح کیفیت زندگی و جهت گیری مذهبی بیرونی در رانندگان متخلف نسبت به رانندگان غیرمتخلف پایین تر است. از آنجا که عامل روان آزرده گرایی با عواطف منفی ارتباط دارد، به نظر می رسد افراد دارای نمره بالا در روان آزرده گرایی، دارای ویژگیهایی چون بی ثباتی هیجانی، اضطراب، عصبانیت و پرخاشگری بالا باشند که با رفتارهای مخاطره آمیز رانندگی و تخلف ارتباط دارد. همچنین، به نظر می رسد، به دلیل مشکلات قانون پذیری در جامعه ایران، رانندگان چه برون گرا و چه درون گرا به یک میزان تخلف می کنند و رانندگان متخلف برون گراتر از غیرمتخلفان نیستند. بعلاوه، رانندگان متخلف، احتمالاً اضطراب، عصبانیت، پرخاشگری و عاطفه منفی بیشتری تجربه می کنند؛ درنتیجه دارای کیفیت زندگی روانی و جسمانی پایین تری از رانندگان غیرمتخلف هستند. همچنین، احتمالاً رانندگانی که جهت گیری مذهبی بیرونی بیشتری دارند، از مذهب خود در جهت آرامش و کسب حمایت اجتماعی استفاده می کنند و به همین دلیل مرتکب تخلف کمتری می شوند.