چکیده موج چهارم حیات تاریخی انسان با ورود به عصر مجازی و دیجیتال و مفاهیم تازه ای چون جامعه خردگرا، اقتصاد دانایی محور، مدیریت مولکولی، مدیریت کوانتومی و مدیریت دانش، درحال شکل گیری است. برخورداری از ابزارهای اطلاعاتی و امکانات ارتباطی مناسب و متناسب با شرایط جدید، کارکنان دانشگرا و یادگیرنده که توانمندی های آنان مبتنی بر دانش باشد، شرط بقا دراین دوره است. انقلاب اطلاعاتی با ظهور منابع دیجیتالی و ابزارهای ارتباطی، دیگر بار تمام جوانب زندگی انسان معاصر و از جمله نظام های آموزش عالی را دچار تغییرات بنیادی کرده است. همچنین افزایش تغییر و تحولات محیطی نظیر توسعه روزافزون فناوری ، افزایش شدت رقابت در سراسر زنجیره های کسب و کار ، تغییر فزاینده انتظارات کارکنان دانشگرا و یادگیرنده ، سازمان ها را بر آن می دارد که برای حفظ بقا، رشد و توسعه خود را با محیطشان انطباق دهند . بدین ترتیب مفهوم جدیدی تحت عنوان " سازمان یادگیرنده" وارد واژگان دانش مدیریت شد که به سرعت مورد توجه مدیران و دانشمندان مدیریت در حوزه عمل و نظریه قرار گرفت. زمانی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بنیان کسب اطلاعات و دانش بودند اما امروزه با حجم انبوهی از اطلاعات و داده های گوناگون روبرو هستیم که در بسیاری موارد تولید، اداره، استفاده روز به روز و توجه به چگونگی آموزش و بهره برداری صحیح از آن ، خود مسأله ای در خور تأمل است ، که می بایست در دانشگاههای کشور در نظر گرفته شود. این تحقیق بر آن است تا وضعیت موجود مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده را در دانشگاه آزاد علوم وتحقیقات بررسی کند تا مشخص شود مدیریت دانش در در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بعنوان یک سازمان یادگیرنده از وضعیت مناسبی برخوردار است یا خیر؟ و رابطه میان مدیریت دانش و مولفه های آن با ابعاد سازمان یادگیرنده در محیط پژوهش تعیین شود. تا در نهایت نقاط ضعف یادگیرندگی شناسایی ، و با استفاده از رویکردی نظام مند، راهبردهای نو به مدیران ارائه شود. تحقیق حاضر، از نظر هدف بنیادی و از لحاظ روش، توصیفی – پیمایشی است و با استفاده از مدل سازمان یادگیرنده مارسیک و واتکینز (1993) ومدل مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی (1995) که مدل های جامع و کاربردی است انجام شده است . قلمرو مکانی پژوهش دانشگاه آزاد سلامی واحد علوم وتحقیقات تهران است و تحقیق در قلمرو زمانی 1387-1388 انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد از قبل ارزیابی شده است . نمونه ها به صورت طبقه بندی شده تصادفی از بین اساتید ، کارکنان و دانشجویان انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزارهای spssو lisrel تحلیل شدند. که برای تحلیل داده ها از روش آماری جدید و مناسب طرح یعنی از تعیین عاملی و تعیین مدل ساختاری استفاده شده است. به طور کلی نتایج تجزیه و تحلیل داده ها موقعیت دانشگاه آزاد علوم وتحقیقات ارزیابی را بر روی پیوستار سازمان یادگیرنده ضعیف و متوسط برآورده کرده و موقعیت دانشگاه آزاد علوم وتحقیقات ارزیابی را بر روی پیوستارمدیریت دانش مناسب برآورد کرده است که به این منظور برای رفع آن راهکارهایی پیشنهاد شده است . کلید وازه: سازمان یادگیرنده، مدیریت دانش