چکیده: بررسی و مقایسه ی سه روش درمان اندومتریت در گاوهای شیری پس از زایمان و مقایسه ی نتایج با استفاده از cytobrushing هدف از مطالعه ی حاضر مقایسه ی بالینی و سیتولوژیکی تأثیر تجویز عضلانی سفتیوفور سدیم، کلوپروستنول و تزریق زیر جلدی ترانکرون در درمان گاوهای شیری مبتلا به اندومتریت بالینی بین روزهای 21 تا 33 پس از زایش بوده است. تعریف اندومتریت بر اساس حضور ترشحات رحمی چرکی، قطر گردن رحم بزرگ تر از 5/7 سانتی متر و یا حضور ترشحات موکوسی چرکی بعد از روز 26 پس از زایش بود. 80 رأس گاو شیری مبتلا به اندومتریت بالینی در 3 فارم بزرگ به طور تصادفی در داخل گله ها به چهار گروه تقسیم شدند. گاوهای گروه اول 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن سفتیوفور (اکسنل) به صورت عضلانی به مدت 3 روز متوالی، گروه دوم 500 میکروگرم کلوپروستنول (استروپلن) عضلانی در دو مرحله به فاصله ی 14 روز و گروه سوم 10 میلی گرم ترانکرون زیر جلدی در دو مرحله به فاصله ی 10 روز دریافت کردند و یک گروه هم بدون درمان به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. بعلاوه گاوهای گروه های سفتیوفور و ترانکرون، 7 روز پس از آخرین درمان، 500 میکروگرم کلوپروستنول نیز دریافت کردند. همچنین تمامی گاوها یک بار قبل از شروع درمان و یک بار هم بعد از پایان آن، به وسیله ی سایتوبراش نمونه برداری شدند. تعریف سیتولوژیک اندومتریت با حضور بیش از 8 درصد نوتروفیل در نمونه های سیتولوژی اخذ شده بود. گاوهای درمان شده در گروه های مختلف، پاسخ مناسبی به درمان دادند، اما پاسخ به درمان با ترانکرون به طور معناداری بهتر از درمان با سفتیوفور بود. تجویز کلوپروستنول به طور معناداری موجب کاهش درصد نوتروفیل ها در نمونه های سیتولوژیکی گاوها پس از درمان شد، اما تأثیر معناداری در بهبود علائم بالینی نداشت. سفتیوفور از نظربالینی و سیتولوژیک، اثر معناداری بر روند بهبود علائم گاوهای مبتلا به اندومتریت بالینی نداشت. درمان توسط ترانکرون به طور معناداری موجب بهبود علائم بالینی و کاهش نوتروفیل ها در نمونه های سیتولوژیکی بین روزهای 21 تا 33 پس از زایش در مقایسه با گاوهای گروه شاهد و نیز سایر گروه های درمانی گردید. بنابراین درمان اندومتریت در گاوها با تجویز سیستمیک ترانکرون می تواند به عنوان جایگزین مناسب و موثری در مقایسه با روش های سنتی و رایج باشد. کلمات کلیدی: اندومتریت پس از زایش، سیتولوژی بوسیله سایتوبراش، ترانکرون، سفتیوفور، پروستاگلندین، گاو شیری.