نام پژوهشگر: کاظم وفایی

بررسی روش شناسی ترجمه استعاره در خطبه های اول تا بیستم نهج البلاغه از سه ترجمه آقایان فیض الاسلام، دشتی و شهیدی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1389
  کاظم وفایی   سید محمد رضی مصطفوی نیا

استعاره به عنوان ملکه تشبیهات مجازی، واژه و یا عبارتی است که در غیر معنای حقیقی خود با هدف تأثیرگذاری بیشتر به کار می رود. استعاره فقط منحر به زبان نیست، بلکه زیر بنای تفکرات و اعمال آدمی را هم شامل می شود. این صنعت بیانی در مواردی در بین زبانها دچار ناهماهنگی شده است، بدین نحو که مستعار منه یا مصداق خارجی آن در بین زبانها به علت تفاوت فرهنگی متفاوت می شود. این موضوع اهمیت خود را بیشتر زمانی نشان می دهد که مترجمی بخواهد استعاره را از زبان مبدأ به زبان مقصد ترجمه کند. ترجمه تحت اللفظی استعاره، به کار بردن استعاره معادل در زبان مقصد، ترجمه به تشبیه، ترجمه به جامع، تصریح به حقیقت استعاره و ترجمه آزاد از روش هایی است که آقابان فیض الاسلام، شهیدی و دشتی در ترجمه شصت و هفت استعاره مفرده خطبه های اول تا بیستم نهج البلاغه به کار برده اند. همچنین آنها برای ترجمه بیست و سه استعاره تمثیلیه این بیست خطبه از سه روش تحت اللفظی، ارائه استعاره معادل و تصریح به حقیقت استعاره استفاده کرده اند. در نهایت آماری از به کارگیری روش های ترجمه ارائه شد که بر اساس آن سه مترجم فوق الذکر، حدود نصفی از استعاره های مفرده و تمثیلیه را به تحت اللفظی ترجمه نموده و کمترین درصدی را که بدان اختصاص داده اند، جایگذینی استعاره معادل در زبان مقصد در مقابل استعاره زبان مبدأ می باشد.