هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه تعلل ورزی با ادراک از ساختار کلاس درس و تبیین نقش خودتنظیمی (باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی) و جنسیت در این ارتباط است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی (چندگانه) بود. جامع? پژوهش کل دانش آموزان پای? دوم متوسط? شهر بیرجند بودند و گروه نمونه 400 نفر (200 دختر و 200 پسر) به شیوه خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند. مقیاس تعلل ورزی تحصیلی نسخ? دانش آموز (pass، سولومون و راتبلوم، 1984)، ادراک از ساختار کلاس درس بلک برن (1988)، و راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (پینتریچ و همکاران، 1991) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده ها با روش رگرسیون چندگانه همزمان و تحلیل واریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای جنسیت، ارزشیابی تبحری، اضطراب امتحان از باورهای انگیزشی و راهبردهای فراشناختی از راهبردهای یادگیری خودتنظیمی پیش بینی کننده های معنادار تعلل ورزی هستند. هم چنین دانش آموزان دختر و پسر در مولفه های ادراک از ساختار کلاس (به جز مولفه تکالیف انگیزشی)، تعلل ورزی تحصیلی، باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با هم تفاوت دارند. به علاوه، تکالیف انگیزشی و حمایت از خودمختاری از مولفه های ادراک از ساختار کلاس درس، پیش بینی کننده خودتنظیمی هستند.