نام پژوهشگر: نعمت عزیزی
نعمت عزیزی علی نظری
چکیده: کشور عراق در سوم مارس 2003 میلادی (اول فروردین 1382هـ.ش) از سوی آمریکا و هم پیمانانش مورد هجوم قرار گرفت و در 9 آوریل همان سال با سقوط بغداد، به اشغال کامل درآمد. با آغاز اشغال، سقوط رژیم بعث، دستگیری و اعدام صدام حسین و دیگر تحولات سیاسی، جامعه ی عراق وارد مرحله ی تازه ای از بحران ها شد. شاعران که در دوره های مختلف تاریخ بشر، آلام وطن را بر دوش خود حمل نموده اند، در این دوره نیز (2009-2003م) مهمترین تحولات عراق را در شعر خود منعکس نموده اند. در زمینه ی تحولات سیاسی، به ورود اشغالگران، اقدامات آنها و ترسیم چهره ی واقعی آنان که همان چپاولگران نفت، وحشیانی با منشهای حیوانی گوناگون و گاهی اسلام ستیزانی بی رحم هستند، پرداخته اند. علاوه بر اشغال، تجزیه ی عراق را به عنوان تحول سیاسی مهم دیگری در شعر خود بازتاب داده اند. در زمینه ی اوضاع اجتماعی- اقتصادی به بیان کشتارهایی که صحنه ی هر روزه ی خیابانهای عراق است، پرداخته اند. میان چپاول عراق و مشکلات اقتصادی و فقر مردم رابطه ای مستقیم برقرار نموده و مهاجرت اجباری و پایمال شدن ارزشهای انسانی را از دیگر اوضاع اجتماعی- اقتصادی جامعه ی خود برشمرده اند. در زمینه ی اوضاع دینی، به هتک حرمت ها، اقدامات اسلام ستیزانه و دست بردن در آیین های دینی توسط اشغالگران، اشاره دارند. در کنار ترسیم اوضاع سیاسی، اجتماعی- اقتصادی و دینی جامعه ی خود، از اسلوبهای مختلفی همچون طنز تلخ، رمز، فراخواندن شخصیتهای موروثی عراق و غیره... استفاده نموده اند. شاعران عراقی در این دوره، مضامینی از جمله، دعوت مردم به جهاد و مقاومت، عشق به وطن، فخر، سرزنش کردن سران عراقی و گاهی عربی و نکوهش شخصیتهای روحانی نما، فقدان آزادی، امیدواری به بهبودی اوضاع، غم و اندوه، ناامیدی از آینده ی عراق و موضوعات دیگری را در اشعار خود گنجانده اند. کلمات کلیدی: بازتاب اوضاع، اشغالگران، شعر معاصر عراق،