سلفیه عنوان جریانی از اصحاب حدیث اهل سنت با گرایش های گوناگون است که عقل را در فهم الهیات شایسته ندانسته، بر نقل تأکید فراوان دارد. این جریان فکری معتقد است که فهم سلف صالح سه قرن اول هجری از همه فهم ها ـ متکلمان، فلاسفه، عرفا و دیگر مذاهب ـ بهتر، خالص تر و به حق و حقیقت نزدیک تر است و دیگر فهم ها ـ بالاخص عقل گرایان و شهودیان ـ از خلوص خالی است. سلفیه اصطلاحی است که اگرچه در یکصد سال اخیر رواج یافته و بیشتر به کار می رود، اما ریشه در تفکر حدیث گرایان ظاهرگرا دارد و آرای جدید ابن تیمیه، ابن قیم، ابن الوزیر را به عنوان تفکر سلف مطرح می سازد. مبانی فکری را می توان در چهار بخش هستی شناسی، معرفت شناسی، معناشناسی و روش شناسی تقسیم کرد، ولی باید متذکر شد که در تفکر سلفیان این چهار بخش آنچنان به هم تنیده که تفکیک آنها کمی مشکل و گاه با تداخل همراه است. در هستی شناسی، سلفیان تقسیم هستی به محسوس و غیر محسوس را نمی پذیرند و معتقدند تمام هستی، محسوس است، اما تقسیم هستی به غیب و شهود به علت وجود این الفاظ در قرآن را می پذیرند. در مبانی معرفت شناسی، از منابع شناخت، فقط نقل را قبول دارند و برای عقل در موضوعات ماورای طبیعت نقشی قائل نیستند. روش سلفیه توجه تام به فهم سلف و ظاهرگرایی است و در معناشناسی تأویل و مجاز را در متون مقدس منکرند. پذیرش این مبانی فکری، موجب پذیرش خدایی انسانوار و فهمی تشبیهی ـ تجسیمی در باب ذات و اسماء و صفات خداوند شده و پیروان این اندیشه را چنان جزم گرا کرده که تنها خود را حق دانسته و دیگران را باطل محض؛ اما دلایل آنان در باب خلوص فهم آنها، به شدت مورد نقد دیگر جریان های فکری اسلامی قرار گرفته است. این پایان نامه به تبیین و نقد این مبانی می پردازد. کلیدواژه ها: سلف، عقل، نقل، تأویل، ظاهر، مجردات، حقیقت و مجاز.