نام پژوهشگر: شمسی پارسا

توصیف در آثار چهار شاعر معاصر(نیما یوشیج،مهدی اخوان ثالث ، احمد شاملو و فروغ فرخزاد)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1389
  شمسی پارسا   عباسقلی محمدی

توصیف نوعی شیو? بیان است که به وسیل? آن می توان اشیاء، آدم ها، رفتارها یا صحنه ها را با کلمات آفرید یا نمایش داد. توصیف از ویژگی های اساسی شعر معاصر است و نیما آن را جزو مسائل محوری نظریّ? خویش قرار داده است. مسأل? این رساله بررسی ویژگی های توصیف یعنی موضوع، انواع، تکنیک و کارکردهای توصیف در شعر چهار شاعر برجست? معاصر (نیما، اخوان ثالث، شاملو و فرّخزاد) بویژه بر اساس نظریّ? توصیفی نیماست. بررسی ها نشان می دهد موضوعات توصیف شامل طبیعت و عناصر آن، مکان ها، زمان ها، شخصیّت های مختلف شعری، امور انتزاعی و اشیاء است. هر یک از این موضوعات در نزد یکی از شاعران مورد نظر، جایگاه مهم تری یافته است. طبیعت در شعر نیما، انسان در شعر شاملو و این هر دو در شعر اخوان نمودی چشم گیر دارند. فرّخزاد نیز به مسائل عمیق هستی و احساسات و عواطف توجّه ویژه ای دارد. این توصیفات به انواع عینی، ذهنی و عینی – ذهنی تقسیم شده اند. توصیف عینی در شعر نیما بالاترین بسامد را داراست، امّا میزان توصیف ذهنی در شعر اخوان، شاملو و فرّخزاد بیش از توصیف عینی است. این امر نشان دهند? آن است که عینیّت و ذهنیّت مطرح در نظریّ? توصیفی نیما، همیشه قابلیّت اجرا نیافته است. تکنیک های بیانی در شعر شاعران مورد بحث به سه دست? دستوری، شاعرانه و بدیعی تقسیم شده اند. از این میان نقش تکنیک های دستوری در شعر تمامی آنان گسترده تر از سایر تکنیک های بیانی است. این نکته نشان دهند? نزدیک شدن شعر معاصر به بیان طبیعی و نثر موزون یعنی هدف مورد نظر نیماست. تنوّع توصیفات موجب کارکردهای گوناگون زیباآفرینی، بیان و تجسّم واقعیّت، بیان حال، کارکرد نمادین و... در شعر این شاعران شده است. توصیف در شعر شاعران مذکور ویژگی هایی خاص نیز دارد. به طور کلّی شعر معاصر به حالت توصیفی بازگشته است. این امر بیان گر اهمّیّت و جایگاه توصیف در شعر معاصر است.