در این پایانامه دو کار تحقیقاتی با استفاده از دستگاه طیف سنج تحرک یونی (با منبع یونیزاسیون الکترواسپری) به دو شیوه مختلف مثبت و منفی انجام شد. در کار اول دستگاه طیف سنج تحرک یونی (ims) در مد مثبت، برای آنالیز همزمان کافئین وتئوفیلین بدون استفاده از روش های با قدرت جداسازی بالا (مثل gc،hplc یا ce) مورد استفاده قرار گرفته است. تکنیک ارائه شده یک تکنیک ارزان قیمت و سریع برای اندازه گیری همزمان زانتین ها در داخل نمونه های بیولوژیکی و غذایی می باشد. روش استخراج با پلیمرهای حکاکی شده مولکولی (به عنوان فاز جامد استخراجی) برای استخراج کافئین و تئوفیلین از نمونه های حقیقی با موفقیت مورد استفاده قرار گرفت. حد تشخیص روش برای کافئینµg/ml 0/2 و برای تئوفیلین µg/ml 0/3 بدست آمد. ناحیه خطی روش در حدود دو مرتیه ده تایی برای این ترکیبات، نشان از مناسب بودن روش ارائه شده برای آنالیز ترکیبات مورد نظر است. نمونه های حقیقی مختلف از چای و پلاسمای خون با روش ارائه شده مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج بدست آمده توانایی دستگاه ims برای آشکارسازی همزمان ترکیبات کافئین و تئوفیلین را تایید می کند. در کار تحقیقاتی دوم، برای اولین بار با استفاده از یک روش جدید و ساده، تیوسیانات موجود در بزاق دهان افراد مختلف سیگاری و غیرسیگاری اندازه گیری شد. دستگاه ارزان قیمت و سریع طیف سنج تحرک یونی (ims)، در مد منفی برای اندازه گیری مستقیم این ترکیب در بزاق دهان انسان استفاده شد. در این روش تیوسیانات موجود در بزاق دهان انسان بدون نیاز به روش های استخراج و جداسازی اندازه گیری می شود. تنها روش آماده سازی بکار رفته برای نمونه حقیقی، سانتریفوژ کردن و رقیق سازی با حلال الکترواسپری می باشد. مدت زمان لازم برای آنالیز این ترکیب با روش ارائه شده در حدود 15 دقیقه و حدتشخیص برای اندازه گیری تیوسیاناتµg/ml 0/003 بدست آمد. ناحیه خطی روش ارائه شده دو مرتبه ده تایی، و مناسب بودن روش ارائه شده را نشان می دهد. نمونه حقیقی بزاق دهان برای سه دسته از افراد مختلف ( غیرسیگاری– سیگاری متوسط– سیگاری قوی) مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج بدست آمده توانایی روش ارائه شده برای تشخیص افراد سیگاری از غیرسیگاری را تایید کرد