سمیه شیرزادی لسکوکلایه محمود صبوحی صابونی
جنگل ها به عنوان بخشی از منابع طبیعی تجدید شونده در رشد و توسعه یک کشور نقش عمده ای دارند. تدوین و اجرای برنامه صحیح بهره برداری که مستلزم شناخت کافی از این منبع طبیعی است، می تواند پتانسیل های بالقوه جنگل را به فعل درآورد و سهم این منبع طبیعی را در توسعه پایدار کشور بیشتر نمایان سازد. در مطالعه حاضر، مدیریت پایدار پارک جنگلی سراوان گیلان با استفاده از روش برنامه ریزی پویای قطعی و تصادفی توأم با روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی فازی طرح ریزی شد. مدل در قالب الگوی حمایتی تصمیم گیری در سه دوره زمانی 10 ساله برای وضعیت های مختلف پارک جنگلی و با در نظرگرفتن اهداف اقتصادی، اکولوژیکی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. داده های مورد نیاز، از طریق تکمیل پرسشنامه با استفاده از نمونه گیری خوشه ای طبقه بندی شده، اطلاعات موجود در اداره کل منابع طبیعی استان گیلان و نظرات کارشناسان پارک جنگلی بدست آمد. نتایج نشان داد که مدل حمایتی تصمیم گیری، روش مناسبی برای مدیریت پایدار پارک جنگلی سراوان گیلان می باشد. همچنین، با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی فازی رسیدن به سطح مطلوب اهداف اقتصادی، اکولوژیکی و اجتماعی به طور همزمان به صورت ارزش مطلوبیت ترکیبی آن ها در دوره های زمانی، تصمیمات و وضعیت های مختلف پارک جنگلی بدست آمد. نتایج حاصل از این روش نشان داد که برای رسیدن به سطح مطلوب اهداف به طور همزمان، در ابتدای دوره 10 ساله اول، اجرای تصمیم اکولوژیکی، در ابتدای دوره 10 ساله دوم در سه وضعیت درنظرگرفته شده برای پارک جنگلی به ترتیب اجرای تصمیمات اجتماعی، اکولوژیکی و اکولوژیکی بیشترین ارزش مطلوبیت ترکیبی اهداف را بدست می دهد. در ابتدای دوره زمانی 10 ساله سوم نیز به ترتیب در اولین و دومین وضعیت در نظرگرفته شده برای پارک، اجرای تصمیم اجتماعی و اکولوژیکی بیشترین میزان ارزش مطلوبیت ترکیبی اهداف را بدست داد. ارزش های مطلوبیت ترکیبی اهداف به عنوان قسمتی از داده های ورودی به مدل برنامه ریزی پویا مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد، در ابتدای دوره زمانی 10 ساله اول، اجرای تصمیم اکولوژیکی، در ابتدای دوره 10 ساله دوم، با در نظرگرفتن دومین وضعیت و شرایط طراحی شده برای پارک جنگلی اجرای تصمیم اکولوژیکی و در ابتدای دوره زمانی 10 ساله سوم، با اعمال اولین وضعیت طراحی شده برای پارک جنگلی اجرای تصمیم اجتماعی برای رسیدن به مدیریتی پایدار در پارک جنگلی سراوان مطلوب می باشد. افزون بر آن، نتایج حاصل از مقایسه دو روش برنامه ریزی پویای قطعی و تصادفی نشان داد، با برنامه ریزی طراحی شده برای دوره های زمانی مختلف، میزان ارزش بدست آمده با روش تصادفی نسبت به روش قطعی بیشتر است. هر چند، هر دو روش وضعیت و تصمیمات بهینه یکسانی را ارائه دادند. با توجه به یافته ها، برای رسیدن به مدیریت پایدار پارک جنگلی سراوان گیلان، ضرورت دارد که مسئولین در برنامه ریزی های آینده، به هدف اکولوژیکی پارک نسبت به اهداف اجتماعی و اقتصادی آن توجه بیشتری نمایند. کلمات کلیدی: برنامه ریزی پویا، روش سلسله مراتبی فازی ، مدل حمایتی تصمیم گیری، پارک جنگلی سراوان گیلان
