پیشرفت های اخیر در ادبیات نظری تجارت درون صنعت (iit)، رابطه بین تجارت درون صنعت و هزینه های تعدیل را مورد توجه قرار می دهند. هزینه های تعدیل، هزینه های انتقال منابع از یک بخش به بخش دیگر، به هنگام به وجود آمدن تغییری در اقتصاد، می باشد. این تغییرات می توانند به دلیل تغییرات تکنولوژیکی، تغییر در تقاضا(سلیقه)، تغییرات در قوانین و تغییر در توافقات بین المللی همچون توافقات تجاری باشند. هزینه های تعدیل به واسطه توسعه تجارت، زیانهای ناشی از بیکاری موقتی در بازار کار می باشند که به علت انعطاف ناپذیری قیمت عوامل، هزینه جستجوی کار، جابجایی و آموزش مجدد نیروی کار به وجود می آیند. این فرضیه را که توسعه تجارت درون صنعت در مقایسه با تجارت بین صنعت، هزینه های تعدیل بازار کار کمتری دارد، «فرضیه تعدیل آرام» (sah) گویند. مطالعه حاضر به بررسی و تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه تعدیل آرام، برای صنایع کارخانه ای کشور ایران، طی دوره زمانی 85-1381، در سطح 4 رقم طبقه بندی isic، با استفاده از داده های تابلویی پرداخته است. در مطالعه حاضر، برای آزمون فرضیه تعدیل آرام، علاوه بر استفاده از تجارت درون صنعت کل، از تجارت درون صنعت عمودی و افقی نیز استفاده شده است و با استفاده از این دو نوع تجارت درون صنعت، به آزمون این فرضیه که تجارت درون صنعت افقی نسبت به تجارت درون صنعت عمودی هزینه تعدیل کمتری را ایجاد می کند، پرداخته است. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، فرضیه تعدیل آرام برای کشور ایران، با تأکید بر تجارت درون صنعت کل در صنایع کارخانه ای، مورد تأیید قرار نمی گیرد ولی با تفکیک تجارت درون صنعت به تجارت درون صنعت عمودی و افقی، فرضیه تعدیل آرام برای تجارت درون صنعت افقی مورد تأیید قرار می گیرد، همچنین این فرضیه که تجارت درون صنعت افقی نسبت به تجارت درون صنعت عمودی هزینه تعدیل کمتری دارد، مورد تأیید قرار می گیرد.