زنبورهای خانواده ی chalcididae یکی از گروه های مهم در کنترل بیولوژیک آفات می باشد که گونه های شناخته شده آن پیش از این به 39 گونه و 15 جنس در ایران می رسید. در نمونه-برداری هایی که با تور حشره گیری و تله مالیز در طی سال های 1387 و 1388 در باغ ها و مراتع نیمه جنوبی استان کرمان بعمل آمد، 28 گونه متعلق به نه جنس از این خانواده جمع آوری و شناسایی شد که از این میان 12 گونه و یک جنس برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. بقیه گونه ها قبلا از ایران گزارش شده بودند اما تفاوت های اندکی در خصوصیات مورفولوژیک آن ها، به دلیل شرایط اقلیمی متفاوت وجود دارد. نتایج این پژوهش تعداد گونه های این خانواده را در ایران به 51 گونه می رساند. لیست کل گونه ها به همراه گونه های جدید برای فون ایران به شرح زیر می باشد. جنس جدید با علامت ستاره مشخص شده است: subfamily: chalcidinae genus: brachymeria westwood, 1829 *brachymeria argenteopilosa radoszkowski, 1876 brachymeria excarinata gahan, 1925 brachymeria femorata panzer, 1801 *brachymeria parvula walker, 1834 brachymeria rugulosa foster, 1859 brachymeria tibialis walker, 1834 brachymeria sp. subfamily: dirhininae genus: dirhinus dalman, 1818 *dirhinus hesperidum rossi, 1790 subfamily: haltichellinae genus: antrocephalus kirby, 1883 antrocephalus hypsopygiae masi, 1928 *genus: haltichella spinola, 1811 *haltichella rufipes olivier, 1791 haltichella sp. genus: hockeria walker, 1834 *hockeria susterai bou?ek, 1952 hockeria unicolor walker, 1934 hockeria sp. genus: krichbaumerella dalla torre, 1897 kriechbaumerella gracilis nikolskaya, 1952 genus: lasiochalcidia masi, 1929 *lasiochalcidia cincticornis walker, 1871 lasiochalcidia dargelasi latreille, 1805 *lasiochalcidia guineensis steffan, 1951 lasiochalcidia pubescens klug, 1834 genus: proconura dodd, 1915 *proconura asiatica narendran, 1989 proconura near caryobori hanna, 1934 proconura sp. genus: psilochalcis kieffer, 1905 *psilochalsis benoisti steffan, 1948 *psilochalcis nigerrima masi,1929 psilochalcis rufitarsis illiger, 1807 *psilochalcis subaenea masi, 1929 psilochalcis near subaenea masi, 1929 *psilochalcis subarmata forster, 1855 psilochalsis sp.

شته مومی کلم یکی از آفات مهم خانواده کلمیان می باشد. این آفت در حال حاضر در استان همدان با استفاده ازآفت کش ها کنترل می شود ولی به علت مصرف بی رویه و نامطلوب آفت کش ها این شته نسبت به سموم مقاوم شده است. بنابراین امروزه کاربرد دشمنان طبیعی به عنوان روش کنترل بیولوژیک مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق پارازیت ها و هیپرپارازیت های شته مومی کلم شناسایی شده و درصد پارازیتیسم آنها روی کلزا محاسبه گردید. علاوه براین پویایی جمعیت شته و دشمنان طبیعی نیز بررسی شد. نمونه برداری ها از فروردین تا خرداد 1389 از مزارع کلزای سم پاشی نشده (رقم اکاپی) واقع در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی در منطقه دستجرد و مزرعه ای در شهرستان نهاوند هر یک به مساحت حدود 1000 متر مربع انجام شد. هر هفته تعداد 30 گیاه به صورت تصادفی انتخاب شد و هر نمونه در کیسه پلاستیکی جداگانه قرار گرفته و به آزمایشگاه منتقل شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ها تا زمان پارازیتوئیدهای بالغ نگهداری شدند. نسبت جنسی پارازیتوئیدها نیز تعیین شد. در این تحقیق یک گونه پارازیتوئید (mc’intosh) diaeretiella rapae و سه گونه هیپرپارازیتوئید pachyneuron aphidis (bouche)، alloxysta fuscicornis (ashmead) و asaphes suspensus (nees) تشخیص داده شد. برطبق مشاهدات تغییرات جمعیت شته و پارازیتوئید در طول فصل نوسانات مشابهی را نشان دادند ولی جمعیت هیپرپارازیت ها در اوخر فصل افزایش یافت. میانگین درصد پارازیتیسم d. rapae در دو کشت آبیاری بارانی و غرقابی منطقه دستجرد و شهرستان نهاوند به ترتیب 65/5، 6/4 و 5/3 درصد به دست آمد. میانگین درصد هیپرپارازیتیسم p. aphidis 97/1، 59/1 و 03/6 درصد و برای a. fuscicornis 04/0، 06/0 و 008/0 درصد به ترتیب در دو کشت آبیاری بارانی و غرقابی منطقه دستجرد و شهرستان نهاوند ثبت شد. نسبت جنسی نیز با افزایش نرخ رشد به نفع ماده ها افزایش یافت. بنابراین با توجه به پایین بودن درصد پارازیتیسم شته مومی کلم در زراعت کلزا در منطقه می توان اینگونه بیان کرد که برای کنترل شته در کنار حفظ و حمایت از عوامل مفید باید مجموعه ای از روش های پیشگیری و کنترل نظیر استفاده از حشره کش های انتخابی و ارقام مقاوم به شته مومی کلم در چارچوب برنامه مدیریت انبوهی آفت (ipm) می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

چکیده مگس های خانواده ی syrphidae یکی از بزرگ ترین گروه های دوبالان هستند که حشرات کامل، گرده خوار و لارو تعدادی از آنها از مهم ترین گونه های شکارگر آفات مختلف به ویژه، شته ها محسوب می گردند. در ایران، شته ها از مهم ترین آفاتی می باشند که باعث کاهش کمی و کیفی محصولات مختلف زراعی و باغی می شوند. این مساله در استان لرستان نیز صادق بوده و همه ساله شته ها خسارات زیادی را در گیاهان اقتصادی ایجاد می کنند. لزوم مطالعه ی فون مگس های سیرفید به عنوان یکی از دشمنان طبیعی آفات در استان لرستان موجب گردید که این تحقیق صورت پذیرد. در این بررسی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون مگس های خانواده ی syrphidae طی سال های 89-1388 در استان لرستان صورت گرفت در مجموع 27 گونه متعلق به دو زیرخانواده syrphinae و milesiinae جمع آوری شدند. لاروهای زیرخانواده ی syrphinae شکارگر شته ها، شپشک ها، تریپس ها و ... بوده در صورتی که لاروهای زیر خانواده ی milesiinae پوسیده خوار می باشند. حشرات کامل این خانواده از شهد گل و گرده گل ها تغذیه کرده و به عنوان گرده افشان نیز محسوب می گردند. گونه های جمع آوری شده متعلق به 16 جنس مختلف بودند که از این تعداد 23 گونه برای اولین بار از استان لرستان و یک گونه برای اولین بار از ایران جمع آوری شدند. در زیر اسامی گونه هایی که برای فون استان جدید هستند با یک ستاره و گونه ی جدید برای ایران با دو ستاره مشخص شده اند: الف) زیرخانواده یsyrphinae episyrphus balteatus (degeer, 1776); ischiodon aegyptius (wiedemann, 1830)*; i. scutellaris (fabricus, 1808)*; syrphus vitripennis meigen, 1822*; xanthograma maculipenne (mik, 1887)*; eupeodes (eupeodes) corollae (fabricius, 1794); e. (e.) nuba (wiedemann, 1830)*; scaeva albomaculata (macouart, 1842); s. dignota (rondani, 1857)*; sphaerophoria rueppelli (widemann, 1830)*; s. scripta (linnaeus, 1758)*; s. turkmenica (bankowska, 1964) *; melanostoma mellinum (linnaeus, 1758)*; chrysotoxum parmense (rondani, 1845) *; paragus (padasyophthalumus) tibialis (fallen, 1817)*; p. (paragus) bicolor (fabricius, 1794)*; p. (p.) compeditus wiedemann, 1830 *. ب) زیرخانواده ی milesiinae (eristalinae) eristalinus taeniops (wiedemann, 1818) *; e. (lathyrophthalmus) aeneus (scopoli, 1763) *; e. (l.) megacephalus (rossi, 1794) *; e. (eristalinus) sepulchralis (linnaeus, 1758)*; eristalis (eoseristalis) arbustorum (linnaeus, 1758) *; e. (eristalis) tenax (linnaeus, 1758) *; eumerus kazanovskeye param, 1927**; merodon (merodon) pruni (rossi, 1790)*; syritta pipiens (linnaeus, 1758)*; volucella zonaria (poda, 1761)*.

پسیل های بالاخانواده ی psylloidea یکی از گروه های بسیار مهم حشرات هستند که در طبیعت در تعامل تنگاتنگ با درختان مثمر و غیرمثمر، درختچه های زینتی، گیاهان علفی و مرتعی می باشند و در برخی موارد به صورت آفت ظاهر می شوند. در ایران اطلاعات بسیار محدودی در ارتباط با تنوع گونه ای این حشرات وجود دارد. پسیل ها متعلق به راسته ی hemiptera، زیر راسته ی sternorrhyncha و بالا خانواده ی psylloidea می باشند. جمع آوری نمونه های این بالا خانواده با استفاده از روش های مختلف از جمله تورزدن و استفاده از تله مالیز و قیف اشنایدر طی سال های 1390-1389 در باغات و مزارع مختلف شهرستان مراغه انجام گرفت. در این پژوهش در مجموع 17 گونه از 7 جنس جمع آوری گردید که در این بین 7 گونه متعلق به 2 جنس از خانواده ی triozidae و 10گونه از 5 جنس از خانواده ی psyllidae و از زیرخانواده های paurocephalinae، diaphorininae، arytaininae، psyllinae و aphalarinae جمع-آوری و شناسایی شدند در این گونه های جمع آوری شده تعداد 14 گونه برای اولین بار از استان آذربایجان شرقی گزارش می شوند. گونه هایی که با یک ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از استان آذربایجان شرقی گزارش می شوند لیست گونه هایی به شرح زیر می باشد: family psyllidae subfamily: aphalarinae craspedolepta pontica* dobreanu & manolache, 1962. subfamily: arytaininae cyamophila astragalicola* gegechkori, 1977; c.oshanini* loginova, 1964. subfamily: diaphorininae psyllopsis machinosus* loginova, 1963; p. repens* loginova, 1963; p. scuricola* loginova, 1963. subfamily: paurocephalinae camarotoscena fulgidipennis* loginova, 1975. subfamily: psyllinae cacopsylla pyri linnaeus, 1758; c. pyricola f?rster, 1848; c. bidens* sulc, 1907. family triozidae bactericera albiventris* f?rster, 1848; b. nigricornis* f?rster, 1848; b. tremblayi wagner, 1961; b. trigonica* hodkinson, 1981; trioza chenopodii* reuter, 1876; t. galii* f?rster, 1848; t. urticae* linnaeus, 1758.

خانواده (hym.: chalcidoidae) pteromalidae یکی از بزرگ ترین خانواده های زنبوران پارازیتوئید است. افراد این خانواده مهم ترین دشمنان طبیعی طیف وسیعی از حشرات زیان آور از جمله، سخت بالپوشان(coleoptera)، دوبالان (diptera)، بالپولکداران (lepidoptera)، بال غشائیان(hymenoptera) و جوربالان(homoptera) را در بر می گیرد. بنابراین این خانواده نقش بسیار مهمی در کنترل آفات مهم محصولات کشاورزی دارد.زنبوران متعلق به این خانواده در مزارع یونجه ی شهرستان مراغه در سال 1391-1390 جمع آوری و شناسایی شدند که از بین آنها 3 گونه، anogmus laricis (bou?ek, 1966)، arthrolytus glandium (bou?ek, 1967) ، diglochis sylvicola (walker, 1835)، 1جنس، notoglyptus masi, 1917و1 زیر خانواده، panstenoninae به عنوان گزارش جدید برای ایران می باشد

در این تحقیق سیستماتیک زنبورهای پارازیتویید تخم حشرات در منطقه سیستان مورد بررسی و شناسایی قرار گرفت. نمونه برداری در طی سال های 1390-1389 صورت پذیرفت. کلیه نمونه برداری ها بصورت تصادفی انجام گرفت. طی نمونه برداری، 135 نمونه تخم از روی 37 گونه گیاهی مختلف جمع آوری شد و این نمونه ها بر اساس خصوصیات مورفولوژیک از یکدیگر جداسازی شدند. جهت شناسایی نمونه ها از قسمت های مختلف بدن عکسبرداری و از بال جلو اسلاید تهیه گردید، طی این بررسی در منطقه سیستان 2 جنس از زنبورهای خانواده scelionidae مربوط به زیرخانواده telenominae، 1 جنس از زنبورهای خانواده torymidae از زیرخانواده toryminae، 1 جنس از زنبورهای خانواده encyrtidae از زیرخانواده encyrtinae و 1 جنس از زنبورهای خانواده eupelmidae از زیرخانواده eupelminae برای فون سیستان معرفی شدند. که 3 گونه از خانواده scelionidae و 2 گونه از خانواده torymidae و 1 گونه از خانواده encyrtidae برای اولین بار از فون ایران گزارش می شوند.

مگس های خانواده syrphidae با بیش از 6000 گونه شناخته شده در جهان یکی ازبزرگ ترین گروه های دوبالان هستند که لارو تعداد زیادی ازآن ها جزو مهم ترین گونه های شکارگرآفات مختلف به ویژه شته هامحسوب می گردند. حشرات کامل،گرده خوارند و توانایی هضم گرده های گل را دارند، به همین علت از مهم ترین گرده افشان ها محسوب می گردند. . این مگس ها به نام مگس های گل فلاور فلای2و هاورفلای3 معروفند. مگس های این خانواده به لحاظ نقش ویژه در گرده افشانی گل ها، کنترل بیولوژیک شته ها و تنوع گونه ای و رفتاری از اهمیت اقتصادی و اکولوژیکی بالایی برخوردارند. لاروهای زیرخانواده ی syrphinae شکارگر شته ها، شپشک ها، تریپس ها است در صورتی که لاروهای زیرخانواده ی milesiinae پوسیده خوار می باشند.در مطالعه حاضر به منظور بررسی فون مگس های گل منطقه مراغه در استان آذربایجان شرقی، طی سالهای 91-1390، نمونه های بالغ این حشرات در طول روز، با استفاده از تور حشره گیری استانداردبه روش تصادفیجمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه اتاله شده وبا استفاده از کلیدهای معتبر موجود شناسایی شد. در این مطالعه مجموعا 45 گونه متعلق به 20 جنس از 2 زیرخانواده شناسایی شدند کهبه شرح زیر معرفی می گردد. گونه هایی که با ** و*مشخص شده اند به ترتیب برای ایران و استان رکورد جدید می باشند.

کفشدوزک exochomus quadripustulatus (l.) یکی از شکارگرهای مهم شپشک آرد الود سرو (planococcus cupressicola williams and mogaddam) در شیراز (جنوب ایران) است . این آفت گونه جدیدی از شپشک های آرد آلود و یکی از آفات مهم درختان سرو (خصوصا سروناز یا سروشیرازی) می باشد. بیولوژی این کفشدوزک شکارگر روی شپشک مزبور در دمای 2 +- 25 درجه سانتی گراد مطالعه شد. مرحله تخم به طور متوسط 5/9 روز طول کشید. متوسط مراحل لاروی سن 1، 2، 3 و 4 به ترتیب 6/17, 2/93, 3/37 و 8/50 روز بود. در مجموع مراحل لاروی در 20/97 روز کامل شد در حالی که شفیرگی 6/13 روز به طول انجامید. مجموع مراحل رشدی به طور متوسط 34/47 روز بود. میانگین طول عمر حشرات نر و ماده به ترتیب 185 و 210 روز بود. این کفشدوزک یکی نسلی در منطقه شیراز در فصل تابستان دیاپوز اجباری را پشت سر گذاشت . این کفشدوزک روی 3 جیره غذایی مصنوعی، تخم بید غلات sitotroga cerealella oi. و 4 گونه شته مورد پرورش قرار گرفت . از میان آنها، اخم شب پره و شته hyalopteus pruni (geoff.) در پرورش این جستجوی غذا در این کفشدوزک نیز مطالعه شد. در بررسی دشمنان طبیعی شپشک p.cupressicola در شیراز و حومه، 14 گونه جمع آوری و شناسایی شد. از پارازیتوئیدها anagyrus pseudococci (grault) و از میان شکارگرها، کفشدوزک های exochomus spp. (به ویژه e. quadripustulatus (l.)) و nephus bipuntatus fursch, hyperaspis polita weise و بالتوری chysoperla carnea (steph), suarius fedschenkoi (mclach.) سن شکارگر geocoris querciola linnavuori و پشه شکارگر dcrodiplosis manihoti harris در مناطق سر و کاری فراوان بودند. زنبورهای marietta picta (andre) و chartocerus sp. به عنوان هیپرپارازیت ، زنبور homalotylus ephippium ruschka به عنوان پارازیت کفشدوزک ها و پارازیتوئیدهای i. aff. vinulus, isodromus atriventris ashmead, ooencytus kuvanae (howard), chieloneurus ceroplastis ishii و catolaccus sp. به عنوان پارازیت بالتوری های خانواده chrysopidae از عوامل کاهش کنترل طبیعی این آفت بودند. از میان این ترکیب پشه d. manihoti، سن g. quercicola پارازیتوئیدهای chartocerus sp., catolaccus sp., c. ceroplastis, h. ephippium و گونه های متعلق به جنس isodromus برای اولین بار از ایران گزارش شدند.