نام پژوهشگر: سعیده حاجی پور
سعیده حاجی پور کامران افشار مهاجر
این پژوهش به شیوه توصیفی انجام شد و جمع آوری اطلاعات آن بر مبنای منابع مکتوب و الکترونیک با هدف شناخت صنیع الملک به عنوان پیشگام در طراحی گرافیک ایران صورت پذیرفت و بر این محور استوار گشت که هنر در دوره قاجار بر اثر مواجهه ایران و اروپا دستخوش تغییر شد و هنری به وجود آمد که حاصل تعامل این ارتباط بود. بدین ترتیب، مطبوعات و چاپ که هر دو پ دیدهای غربی بودند با حفظ ارزشهاو اصالتهای فرهنگ تصویری ایران و نیز ضرورت و نیاز جامعه قاجاری مورد استفاده قرار گرفتند. نخستین جلوه های گرافیک مطبوعاتی،در روزنامه های دوره قاجار و پس از ورود چاپ سنگی در دوره فتحعلی شاه شکل گرفت. این نشریات غالباً به معرفی رجال و درباریان و شرح احوال ایشان می پرداختندو مخاطبان آنها نیز همان طبقه اشراف و وابستگان دربار بودند؛ اما جنبش مشروطه نیاز به اطلاع رسانی به توده مردم را افزایش داد؛ به گونهای که روزنامه ها به عنوان غنی ترین منبع انتقال اطلاعات در دورانی که هنوز رسانه هایی چون رادیو و تلویزیون به عرصه نیامده بودند مطرح شدند. با افزایش تمایل به نشر مطبوعات، زمینه ای فراهم آمد تا وجه هنری این رسانه های چاپی نیز اهمیت یابد و ابوالحسن خان غفاری – عموی کمال الملک- ملقب به صنیعالملک عاملی بسیار مهم و تأثیرگذار در این فرایند بوده است. او نوشتار را در مقام عنصر تصویری مستقل در سرلوحه روزنامه به کار برد و بخش مهمی از صدر صفحه اول را به آن اختصاص داد. کادربندی، جدول کشی و طراحی نوعی گرید از بدعتهایی بود که میرزا ابوالحسن خان در صفحه آرایی مطبوعات بنیان نهاد و نوعی روابط هندسی را در این تنظیم به کار گرفت و عناصر بصری را به گونه ای در صفحه قرار داد که به کلیتی واحد و یگانه بیانجامد. همچنین به کارگیری مصورسازی به عنوان عاملی بسیارمهم در جذابیت صفحه های روزنامه نخستین بار توسط وی صورت پذیرفت. از این رو است که صنیع الملک را پدر گرافیک ایران لقب داده اند؛ چرا که به مفهوم "دیزاین" که اساس و جوهره طراحی گرافیک معاصر است، توجه و عنایت ویژه داشته است.
سعیده حاجی پور فرشته شفیعی
چکیده ندارد.
سعیده حاجی پور فرشته شفیعی
چکیده ندارد.