نام پژوهشگر: محمدباقر منتظر تربتی

چند شکلی ژن tlr4 و ارتباط آن با نمره سلولهای سوماتیک در گاوهای هلشتاین و براون سوئیس در خراسان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی 1390
  محمدرضا غضنفری خیرآبادی   محمدباقر منتظر تربتی

ژن tlr4 به عنوان یکی از ژن های تأثیر گذار در سیستم ایمنی دامنه وسیعی از الگوهای میکروبی را شناسایی و سیستم ایمنی را برای مقابله با این عوامل، تحریک میکند. در این پژوهش به منظور بررسی چندشکلی این ژن و ارتباط آن با نمره سلولهای سوماتیک شیر، از 108 رأس گاو در دو گله براون سوئیس و هلشتاین در استان خراسان خونگیری انجام گرفت. پس از استخراج dna به روش بهینه یافته نمکی، قطعه ای از اگزون شماره سه این ژن به طول bp382 با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) تکثیر شد و چندشکلی ژنتیکی دراین جمعیت با استفاده از روش تفاوت فرم فضایی رشته های منفرد (sscp) مشخص گردید. ژنوتیپ های aa و ab با استفاده از تکنیک تفاوت فرم فضایی رشته های منفرد و با فراوانی های 74/65% و 26/34% شناسایی گردید. نتایج، وجود دو آللa و b را در دو جمعیت مورد مطالعه با فراوانی های 87/82% و 13/17% نشان داد. بررسی آماری ژنوتیپ های به دست آمده نشان داد جامعه مورد نظر دارای تعادل هاردی واینبرگ نمی باشد. شاخص شانون و تعداد آلل های موثر نیز در این بررسی به ترتیب 4597/0 و 3965/1 برآورد گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار sas و رویه مختلط نشان داد که اثر ژنوتیپ بر شاخص سلولهای سوماتیک نژاد براون سوئیس و کل جمعیت مورد مطالعه معنی دار نبود اما اثر این ژنوتیپ ها بر شاخص سلولهای سوماتیک در نژاد هلشتاین معنی داربود ( 05/0p<). آلل b نسبت به آلل a دارای شاخص سلولهای سوماتیک کمتری می باشد و ممکن است بتواند در روند افزایش مقاومت به بیماری ورم پستان نقش موثری داشته باشد. کلمات کلیدی: ورم پستان، ژن tlr4، پلی مورفیسم، نمره سلولهای سوماتیک، هلشتاین، براون سوئیس

چند شکلی آللی (پلی مورفیسم) ژن cd14 و ارتباط آن با نمره سلول های سوماتیک در گاوهای نژاد هلشتاین و براون سوئیس خراسان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی 1390
  حسن همتی   محمدباقر منتظر تربتی

ژن cd14 از مهمترین عوامل شروع کننده واکنش های التهابی است که در نوتروفیل ها (به فرم mcd14) و در سلول های اندوتلیال و اپیتلیال بافت پستان (به فرم scd14) بیان می شود. نتیجه این بیان تولید فرآورده هایی است که منجر به بروز واکنش های التهابی شده و تجمع سلول های دفاعی در محل آلوده را باعث می شود. در این مطالعه فراوانی snp (g.a1908g) در اگزون 2 ژن cd14 و ارتباط آن با نمره سلول های سوماتیکی شیر مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های خون، از دو نژاد هلشتان و براون سوئیس به ترتیب از 44 و 59 راس گاو گاوداری های مشهد جمع آوری گردید. نمونه ها پس از استخراج dna به روش نمکی بهینه یافته تکثیر و با استفاده از مارکر sscp تعیین ژنوتیپ شدند. فراوانی ژنوتیپ های به دست آمده برای aa، ag، و gg به ترتیب 54، 39، و 10 تا مشاهده شدند. آنالیز سازه های محیطی و ژنوتیپ نشان داد که اثر سازه های نژاد، نوبت شیردهی، و ماه شیردهی در سطح )%5 (p< و روزهای شیردهی در سطح )%5 (p< بر مقدار نمره سلول های سوماتیکی معنی دار شده است، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سازه ژنوتیپ بر صفات تولیدی درصد چربی، درصد پروتئین و نمره سلول های سوماتیکی اثر معنادار آماری نداشت و اثر سازه مزبور بر صفت تولید شیر به لحاظ آماری معنی دار بود)%5 (p<.

تأثیر افزودن اسید بوتیریک محافظت شده و ماده طعم دهنده اولئوبیوتک (oleobiotec) به کنسانتره شروع کننده بر عملکرد گوساله های شیری هلشتاین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی 1391
  احمدرضا داورمنش   محمدحسن فتحی نسری

در این آزمایش اثرات افزودن اسید بوتیریک محافظت شده و ماده ی طعم دهنده ی اولئوبیوتک به کنسانتره شروع کننده بر عملکرد 32 رأس گوساله ی شیری هلشتاین (16 رأس نر و 16 رأس ماده) در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×2 مورد بررسی قرار گرفت. جیره های آزمایشی شامل 1- کنسانتره شروع کننده فاقد افزودنی (شاهد)، 2- کنسانتره شروع کننده حاوی اسید بوتیریک محافظت شده، 3- کنسانتره شروع کننده حاوی طعم دهنده اولئوبیوتک و 4- کنسانتره شروع کننده حاوی اسید بوتیریک محافظت شده و اولئوبیوتک بودند. بمنظور افزایش دقت آزمایش از نظر اطمینان از مصرف افزودنی ها توسط گوساله ها از روز اول تا روز 20 آزمایش مقدار 5 گرم اسید بوتیریک محافظت شده و 25/0 گرم طعم دهنده ی اولئوبیوتک به ازای هر گوساله روزانه به شیر وعده صبح اضافه شد و از روز 21 تا پایان دوره ی آزمایش اسید بوتیریک محافظت شده و اولئوبیوتک بترتیب به میزان 3/0 و 05/0 درصد ماده خشک به کنسانتره شروع کننده به جیره اضافه شدند. نتایج نشان داد افزودن طعم دهنده اولئوبیوتک تأثیری بر مصرف کنسانتره شروع کننده، مصرف یونجه، مصرف مجموع کنسانتره شروع-کننده و یونجه، میانگین افزایش وزن روزانه و بازده مصرف خوراک گوساله ها نداشت. همچنین افزودن اسید بوتیریک محافظت شده تأثیر معنی داری بر مصرف کنسانتره شروع کننده، مصرف یونجه و مصرف مجموع کنسانتره شروع کننده و یونجه نداشت اما بطور معنی داری در دوره ی بعد از شیرگیری و کل دوره آزمایش سبب افزایش میانگین اضافه وزن روزانه گوساله ها گردید (05/0> p). همچنین اسید بوتیریک محافظت شده در دوره های قبل از شیرگیری، بعد از شیرگیری و کل دوره آزمایش بطور معنی داری (05/0> p) باعث بهبود میانگین بازده مصرف خوراک گوساله ها شد. براساس نتایج این تحقیق افزودن اسید بوتیریک محافظت شده به کنسانتره شروع کننده احتمالاً با تأثیر بر روده کوچک گوساله ها سبب بهبود بازده مصرف خوراک و اضافه وزن روزانه ی آن ها شد ولی افزودن طعم دهنده اولئوبیوتک تأثیری بر عملکرد آن ها نداشت که البته تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه می گردد.

ارتباط بین هورمون های تیروئیدی و پروفایل چربی در اواخر آبستنی شترهای یک کوهانه بالغ
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1392
  ژیلا ساجدی سلطان آبادی   آرش امیدی

در این آزمایش به منظور بررسی ارتباط بین هورمون های تیروئید و پروفایل چربی خون در سه ماه آخر آبستنی از سرم خون 20 نفر شتر یک کوهانه (10 نفر آبستن - 10 نفر غیرآبستن) با میانگین سنی 3 تا 5 سال استفاده شد. میانگین داده ها با نرم افزار آماری spss (نسخه 16) و آزمون آماریkruskal-wallis مقایسه شدند. وجود همبستگی بین هورمون های تیروئیدی و پروفایل چربی در گروه های آبستن و غیر آبستن به روش همبستگی اسپیرمن محاسبه شد. داده ها به صورت میانگین و خطای استاندارد ارائه گردید. چند شکلی احتمالی موجود در ژن tshb شترهای یک کوهانه و فراوانی آللی و ژنوتیپی جایگاه های ژنی tshb در شترهای یک کوهانه نیز انجام شد. محاسبه فراوانی آللی و ژنوتیپی و آزمون کای مربع برای ژن tshb توسط نرم افزار popgen 32 صورت گرفت نتایج مربوط به این بررسی نشان داد که در شترهای سه ماه آخر آبستنی، میانگین غلظت سرمی تیروکسین آزاد به طور معنی داری (05/0>p) کمتر از غلظت این هورمون در شترهای غیرآبستن بود. بین شترهای آبستن و غیرآبستن تفاوت معنی داری برای غلظت هورمون های t3، t4 و tshوجود نداشت. هر چند که غلظت این هورمون ها در شترهای غیر آبستن به طور عددی بیشتر از شترهای آبستن بود. غلظت تری یدوتیرونین آزاد در شترهای آبستن بالاتر از شترهای غیر آبستن بود؛ اما تفاوت معنی داری بین آن ها وجود نداشت. غلظت کلسترول و تری گلیسرید و لیپوپروتئین ها در شترهای آبستن افزایش عددی داشت. نتایج بدست آمده حاکی از وجود همبستگی بالا و مثبت بین هورمون های تیروئیدی در شترهای آبستن بود. همبستگی معنی دار غلظت سرمی t4 با ft4 و tsh به ترتیب (05/0>p ،638/0r=)؛ (01/0>p، 802/0r=) و همبستگی t3 و ft3 نیز برابر با (01/0>p، 802/0r=) بود. همبستگی بین غلظت پروفایل چربی و هورمون های تیروئید در شترهای آبستن و غیرآبستن معنی دار نبود). در شترهای آبستن بین غلظت تری گلیسرید با ldl-کلسترول و vldl-کلسترول همبستگی معنی دار گزارش شد (05/0>p ،502/0r= -)؛ (01/0>p، 890/0r=). همبستگی معنی دار بین کلسترول با hdl-کلسترول در شترهای آبستن مشاهده شد (05/0>p ،542/0r=). همچنین کلسترول و چربی کل در شترهای آبستن و غیرآبستن همبستگی معنی دار نشان دادند (05/0>p، 639/0r=)؛ (01/0>p، 845/0r=). در این بررسی در سرم خون شترهای آبستن همبستگی معنی دار منفی بین لیپوپروتئین-های ldl-کلسترول و hdl-کلسترول مشاهده شد (05/0p<؛ 659/0r=-). نتایج به دست آمده نشان داد که چندشکلی های مشاهده شده در سطح قطعه 706 جفت بازی تکثیر شده ژن زیر واحد بتای هورمون محرک تیروئید، اثر معنی داری با غلظت هورمون های تیروئید و پروفایل چربی نداشت. بر اساس نتایج این پژوهش مکانیسم های قوی هومئوستاتیک در شترهای یک کوهانه با آبستنی سنگین مانع از تغییر متابولیت های خونی و هورمونی در طی تغییرات فیزیولوژیکی شدید این مرحله شده است.

بررسی چند شکلی ژن های cd4 و stat5b و ارتباط آن با نمره سلول های بدنی و صفات تولید شیر درگاوهای هلشتاین استان خراسان رضوی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی 1392
  مریم رحیمی کاکلکی   محمدباقر منتظر تربتی

صفات تولید شیر، صفات اقتصادی مهم در صنعت گاو شیری هستند که به عنوان صفات کمی که تحت تأثیر محیط و ژن های زیادی قرار دارند، در نظر گرفته می شود. ژنتیک مولکولی می تواند با روش های سنتی انتخاب مصنوعی روی فنوتیپ، با بکارگیری انتخاب به کمک نشانگر (mas)، به منظور توسعه سیستم های کارآمدتر انتخاب، توأم شود. ژن های خاصی به عنوان کاندیدهای بالقوه در ارتباط با صفات عملکردی شیر ارائه شده اند، در میان آن ها به نظر می رسد که ژن ارسال کننده پیام و فعال کننده نسخه-برداریstat5b) 5b)به دلیل نقش محوری در شیردهی و سوخت و ساز بدن و ضرورت وجود آن به منظور بیان هورمون رشد، امیدوار کننده باشد. محصول ژن cd4 برای شناسایی پاتوژن های خارجی و تسهیل انتقال پیام و فعال سازی سلول های لنفوسیت t به منظور حذف عامل میکروبی ضروری است و می تواند کاندیدای نویدبخشی برای کنترل میزان سلول های بدنی در شیر باشد. هدف از این مطالعه بررسی چندشکلی ژنتیکی ژن های stat5b و cd4 و ارتباط آن چندشکلی ها با صفات تولید شیر و نمره سلول های بدنی در گاوهای شیری استان خراسان رضوی بود. نمونه های خونی از 150 رأس گاو شیری هلشتاین متعلق به شش گله جمع آوری شدند و dna به روش بهینه یافته نمکی- کلروفورم استخراج شد. یک قطعه337 جفت بازی از اگزون 16 ژن stat5b ویک قطعه 212 جفت بازی دربرگیرنده اینترون شش ژنcd4 بوسیله واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) تکثیرشدند. قطعات تکثیر شده بر روی ژل پلی آکریل آمید الکتروفورز شد و با استفاده از نیترات نقره رنگ آمیزی شدند. برای ژن stat5b پنج ژنوتیپ aa، bb، cc، ab و ad به ترتیب با فراوانی 0/0667، 0/1933، 0/2067، 0/6644، 0/867 مشخص شد. درصد فراوانی آللی برای این ژن برای آلل های a،b ، c و dبه ترتیب 33/33، 41/67، 20/67 و 4/33 بود. سه ژنوتیپ با فراوانی 0/1467(aa)، 0/2267 (bb) و0/6266 (ab) برای ژن cd4 مشاهده گردید؛ فراوانی آللa و b برای این ژن به ترتیب 0/4571 و 0/5429 بود. ارتباط چندشکلی و صفات مطالعه شده بوسیله رویه ی مختلط نرم افزار (9.1) sas ارزیابی شد. نتایج نشان داد که چند شکلی ژن stat5b بطور معنی داری با تولید شیر مرتبط است (0/0004>p). چند شکلی در ژن مذکور با درصد چربی شیر و درصد پروتئین شیر فاقد ارتباط معنی دار آماری بود. نتایج حاصل از بررسی ارتباط چندشکلی های موجود در ژن cd4 با نمره سلول های بدنی نیز نشان داد که ارتباط معنی داری بین این چند شکلی ها و صفت مورد مطالعه وجود دارد (0/0004>p). در مورد صفات تولید شیر و نمره سلول های بدنی به ترتیب ژنوتیپ های cc و aa بهترین عملکرد را داشتند.

بررسی چند شکلی ژنpit1 و ارتباط آن با صفات رشد در جوجه های گوشتی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی 1393
  امل زرگانی   محمدباقر منتظر تربتی

ژن pit1 یک فاکتور رونویسی اختصاصی غده هیپوفبز است. هدف از این تحقیق بررسی جندشکلی ژن رشد pit1 و ارتباط آن با صفات رشد در جوجه گوشتی بود.نتایج نشان داد ژن دارای اثر جندشکلی در 12 الگوی مختلف است که بیشترین فراوانی متعلق به ژنوتیپ dd کم ترین فراوانی مربوط به ژنوتیپ kk است.آنالیز داده ها با روش sas از رویه glm بود و برای تعیین چندشکلی از نرم افزارpopgene استفاده گردید.