امروزه تنوع بخشی به اقتصاد روستایی از طریق توسعه کارآفرینی به عنوان یکی شیوه های نوین برای توسعه اقتصادی روستاها از سوی محققان توجه می شود. براین اساس یکی از فرصت های جدید اقتصادی که به دلیل نیازهای جهانی به شدت در حال رشد و گسترش می باشد صنعت گردشگری روستایی به ویژه اکوتوریسم می باشد. این در منطقه طبقه بندی و سپس از طریق تابع اکوتوریستی تعریف شده 17 روستا در 7 مسیر رود-دره ای به عنوان نمونه های مورد مطالعه انتخاب شدند. در ادامه در این رساله با استفاده از روش?های کمی- پیمایشی و کیفی، در قالب مطالعه چهار سطحی(خبرگان، صاحبان کسب و کارها به عنوان کارآفرینان، روستاییان در سطح خانوار و گردشگران) به بررسی سهم و ارتباط عوامل سه گانه(شرایط محیطی، سیاستها و رویه های قانونی، ویژگیهای کارآفرینانه) موثر در توسعه کارآفرینی اکوتوریستی پرداخته ?شد. در این راستا جهت مشخص شدن میزان اثرگذاری عوامل سه گانه بر توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی منطقه مورد مطالعه وجود چنین رابطه?ای به لحاظ سهم و میزان تبیین کنندگی و اثرگذاری بر توسعه کارآفرینی اکوتوریستی مورد مطالعه و سنجش قرار گرفت تا الگوی مطلوب مشخص گردد. نتایج نشان می?دهد که بر حسب شاخص?های انتخابی(36 مورد) و بر اساس آزمون پیرسن، ارتباط معناداری بین عوامل سه گانه تاثیرگذار بر توسعه کارآفرینی برقرار می باشد. جهت?گیری عمده در وضع موجود به سوی راهبرد تدافعی بوده اما برای دستیابی به جایگاه مطلوب در توسعه کارآفرینی اکوتوریستی نیاز به اتخاذ راهبرد جهشی تهاجمی می باشد. در نهایت الگوی توسعه کارآفرینی اکوتوریستی ارائه شده با در نظر گرفتن 25 شاخص در سه بعد شرایط محیطی، سیاست ها و رویه های قانونی مناسب و ویژگی های کارآفرینانه، 2/35 درصد تبیین کننده توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در منطقه می باشد.

بخش کشاورزی در اکثر کشورهای جهان سوم به تنهایی نمی تواند فرصت های اشتغال و منابع در آمدی کافی برای رفع تمامی نیازهای مناطق روستایی را تأمین نماید، لذا کارآفرینی و اشتغال زایی بخش غیر کشاورزی را می توان راهبرد مناسبی برای ارتقاء اشتغال و درآمد روستایی دانست. کارآفرینی به عنوان یک عامل مهم نقش اساسی در توسعه پایدار روستایی ایفا می کند،همچنین کارآفرینی با مزیت هایی که دربردارد می تواند به عنوان یکی از بهترین و مهمترین گزینه های توسعه یافتگی تلقی گردد،به یقین کارآفرینی فعالیت های غیرزراعی منجر به پیامدهای زیادی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی کیفیت زندگی در مناطق روستایی شده است. بنابراین در این تحقیق سعی شدهتا نقش کارآفرینی فعالیت های غیرزراعی در کیفیت زندگی روستاییان مورد بررسی قرار گیرد.پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و توسعه ای، و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد. واحد تحلیل عمدتاً سرپرست خانوار کشاورز و غیرکشاورز می باشند. جامعه ی آماری در این تحقیق، نعداد6 روستا از بخش شاندیز که دارای بیشترین فعالیت های غیرزراعی بودند در نظر گرفته شد. تعداد خانوار روستاهای مورد مطالعه 3776 می باشد و با توجه به فرمول کوکران حجم نمون? به دست آمده معادل 249 خانوار است. در نهایت اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه، با استفاده از آزمونهای همبستگی پیرسون و اسپیرمن، آزمون تی دو گروه مستقل، رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در مجموع، کارآفرینی فعالیت های غیرکشاورزی تأثیرات مثبت و معناداری را به ترتیب بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی کیفیت زندگی داشته است.

کشاورزی شغلی است که به وسیله آن اولین نیاز جامعه یعنی مواد غذایی تهیه می شود. به همین دلیل اولین عامل در اعمال نقش انسان بر بستر زمین و به تبع آن ایجاد نظام های بهره برداری بوده است. در کشور اسلامی ایران، یکی از مفاهیم همراه و مرتبط با زمین و آب، وقف می باشد که از زمان ورود اسلام به ایران در ادوار مختلف مورد توجه قرار گرفته است. به ویژه بعد از اصلاحات ارضی و با تغییر نظام مالکیت، عده ای دارای زمین شدند و البته عده ای نیز که بدون زمین بودند به ناچار به نصفه کاری و کار برای دیگران و اجاره زمین پرداختند. در این بین عده ای نیز به کار بر روی اراضی اوقافی مشغول شدند که بعضا متولی حاضر و در غیر این صورت، زیر نظر اداره اوقاف اجاره خط تنظیم می شد. از آنجایی که اداره اوقاف شخصا و مستقلا نمی تواند از مالکیت خود بهره برداری نماید بهترین روش جهت کسب درآمد برای موقوفات، واگذاری املاک موقوفه به صورت اجاره دهی می باشد. با این کار علاوه بر کسب درامد برای موقوفه، زمینه اشتغال برای افراد فراهم می گردد همچنین باعث رونق اقتصادی در روستاها نیز می شود و از طرف دیگر اثرات اجتماعی متعددی نیز در جوامع روستایی به دنبال دارد. بر این اساس در این پژوهش به بررسی تطبیقی شرایط اقتصادی، اجتماعی بهره برداران اراضی وقفیو غیر وقفی دهستان فضل نیشابور پرداخته شده است. در این راستا از روش¬های مختلف گردآوری اطلاعات(اسنادی، کتابخانه¬ای، کاوش¬های اینترنتی و مطالعات میدانی) استفاده گردید. سپس اطلاعات به دست آمده با روش¬های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه ی آماری در نظر گرفته شده تعداد 7 روستای دهستان فضل شهرستان نیشابور می باشد. در این روستاها حدود 270 مورد بهره بردار وقفی وجود دارد، که براساس فرمول n0 که از این تعداد 101مورد بهره بردار وقفی به صورت تصادفی برای نمونه انتخاب گردید که جامعه هدف را تشکیل می دهند، برای تحقق اهداف تحقیق 101 مورد زمین دار غیر وقفی(جامعه شاهد) مد نظر وافع شدند؛ در مجموع 202 بهره بردار مورد بررسی قرار گرفت و بررسی تطبیقی بین دو مورد(بهره برداران وقفی و غیر وقفی) به لحاظ شاخصهای اجتماعی و اقتصادی انجام گرفت. نتایج مطالعات حاکی از آن است که بین اراضی وقفی و غیر وقفی به لحاظ اقتصادی تفاوت معنا داری وجود دارد و بهره برداران وقفی به لحاظ شاخصهای(کیفیت مسکن، استفاده از وام و اعتبارات دولتی، درآمد خالص، عملکرد محصولات، مکانیزاسیون، استفاده از نهاده های جدید کشاورزی و یکپارچگی اراضی) نسبت به بهره برداران غیر وقفی برتری دارند. از لحاظ اجتماعی نیز وضعیت شاخصهای(اعتماد، مشارکت، رضایت از زندگی، مهاجرت و امنیت) بین بهره برداران وقفی به مراتب بهتر از بهره برداران غیر وقفی است.

در دهستان قاضی همیشه عوامل جوی بر محصولات کشاورزی اثرگذاری جدی دارد. بخش عمده جمعیت روستایی منطقه به کشاورزی مشغولند و اقتصاد کشاورزی در تقسیم فضایی فعالیت رکن اصلی را ایفا می نماید. از طرفی خانوارهای کشاورز روزانه با مجموعه ای از خطرات مالی و شغلی رو به رو هستند که قابل پیش بینی و کنترل نیستند و موقعیت متغیر و غیرمطمئن عملکردی و مالی را برای کشاورزان بوجود آورده است. لذا با توجه به تاثیر اجتناب ناپذیر مخاطرات تولیدات کشاورزی بر اقتصاد جامعه روستایی و اهمیت فوق العاده زیاد بخش کشاورزی در این منطقه و افزایش سطح زیرکشت مناطق در معرض خطرات طبیعی و عوامل کنترل ناپذیر مانند نوسانات جوی، آفت ها، بیماری ها که اثرگذار هستند، بکارگیری راهکارهای گوناگون جهت کاهش اثرات منفی خطرات ضروری می باشد.از این رو فرایند بیمه محصولات کشاورزی به عنوان یک راهکار حمایتی مورد توجه قرار می گیرد.

هدف: طرح هادی روستایی ازجمله طرح های عمرانی روستایی است که می تواند نقش بنیادی و زیربنایی در توسعه همه جانبه مناطق روستایی داشته باشد. این طرح، با استفاده از پتانسیل ها و قابلیت های خود می تواند زمینه ساز بهبود تسهیلات عمومی و رفاهی از قبیل نوسازی مسکن روستایی، معابر جدیدالاحداث و حریم مسکونی شود و درنهایت بهبود کیفیت زندگی روستائیان را به ارمغان آورد. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات اجرای طرح هادی روستایی بر بهبود کیفیت زندگی روستاییان است. روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. به منظور گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی استفاده شده است. سپس اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. جامعه ی آماری تحقیق شامل 8 روستای شهرستان فریمان می باشد که از زمان اجرای طرح هادی آن ها کمتر از 10 سال گذشته است. در این روستاها تعداد 3835 خانوار روستایی وجود دارد که از میان آن ها با استفاده از فرمول کوکران 249 خانوار برای نمونه انتخاب گردید و مورد پرسشگری واقع شدند. اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزارهای spss و eqs مورد تجزیه وتحلیل آماری قرارگرفته است و در اثبات و رد فرضیات از آزمون رگرسیون و همبستگی استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده از آزمون رگرسیون گام به گام حاکی از آن است که در بین ابعاد اجرای طرح هادی روستایی (کیفیت مسکن، شبکه معابر، کاربری اراضی و خدمات و محیط زیست)، کاربری اراضی و خدمات بیشترین تأثیر را با ضریب 30 درصد بر کیفیت زندگی روستاییان داشته است؛ و مقدار سطح معنی داری برای میزان تأثیر این ابعاد کمتر از 05/0 می باشد و مدل معنی دار است، بنابراین اجرای طرح هادی روستایی بر کیفیت زندگی روستاییان تأثیر دارد. نتایج نشان داد میان عوامل مکانی- فضایی و میزان موفقیت در اجرای طرح هادی رابطه معناداری وجود ندارد؛ و همچنین نتایج حاصل از آزمون همبستگی بیانگر عدم وجود رابطه میان عوامل مکانی- فضایی و کیفیت زندگی روستاییان است.

چکیده ندارد.