نام پژوهشگر: مصطفی جعفرپیشه
گلبهار علی مهدی محمدی
نوشتار حاضر به تشریح دیدگاه های فقهی فقهای شیعه و اهل سنت در احکام غنا و موسیقی حرام و مصادیق حرام و مجاز آن می پردازد و استثناهای غنا از منظر فقه امامیه و مذاهب اربعه اهل سنت را بیان می کند. نویسنده نخست تفسیری از مفهوم غنا در لغت، اصطلاح، فرهنگ قرآن و روایات ارائه داده، سپس تفاوت غنا با موسیقی و صدای مطرب و مرجّع و مصادیق غنا را بررسیده و دیدگاه های مختلف در مصداق غنا را تحلیل می کند. آن گاه اقوال فقهای شیعه را در زمینه حکم شرعی غنا منعکس ساخته و دو دسته از فقها، یعنی یک دسته که قائل به حرمت ذاتی غنا هستند، همراه با ادله قرآنی، روایی و اجماع آنان و همچنین گروهی دیگر که قائل به عدم حرمت ذاتی غنا هستند، همراه با دلیل هاشان ذکر می کند. سپس دیدگاه های فقهای اهل سنت (مذاهب چهارگانه) را بررسیده و قائلین به حرمت ذاتی و عدم حرمت ذاتی غنا را تشریح کرده و آرای ائمه مذاهب چهارگانه را شرح می دهد. در فصول بعدی این نوشتار، موارد استثنای غنا از منظر فقهای شیعه و اهل سنت و موارد اجماعی جواز آن مانند غنا در مجالس جشن و عروسی ها، غنا در قرائت قرآن بررسی گردیده و ادله آن ها نیز از لحاظ فقهی تحلیل می شود. نویسنده همچنین جواز "حداء" یعنی خواندن آواز با صدای دلنشین را از منظر فقهای فریقین، امری قطعی تلقی کرده است. وی در پایان نوشتار حاضر به صورت اختصاصی نظریات فقهای شیعه را بر جواز غنا در مراثی امام حسین( مطرح کرده و مراثی آن حضرت و استفاده از آلات موسیقی را موضوعاً از حکم غنا خارج دانسته و آثار و نتایج منفی نفسانی آن را نیز از دیدگاه فقهای اهل سنت مطرح می سازد.
عبدالواحد شفق ضیاء مرتضوی
این تحقیق به مقایسه و تبیین مقدار و کیفیّت مَهر زن و نحوه تعیین آن در فقه شیعه امامیّه و اهل سنّت و حقوق زنان در عقد نکاح می پردازد. نوشتار حاضر در پنج فصل سامان یافته است. نویسنده در فصل اوّل به تعریف مفاهیم کلیدی پژوهش، همچون: مَهر، صداق، نحله، بضع، حق و سایر موضوعات مرتبط با مَهر می پردازد. او در فصل دوم ابتدا به تشریح جایگاه مَهر در ادیان مختلف، مانند یهود، مسیحیت و اسلام و ادیان پیشین و تمدّن های بزرگ بشری پرداخته و سپس جایگاه مَهر در آیات و روایات را بررسی می کند. وی در همین زمینه به تعابیر گوناگون قرآن و احادیث درباره مَهر، مَهر زنان پیامبر اسلام، میزان و نحوه تعیین مَهر در قرآن و سنّت، فضیلت و آثار مثبت پرداخت مَهرو آثار بخشش مَهر از جانب زن می پردازد. در فصل سوم ماهیّت و میزان مَهر در فقه اسلامی اعمّ از شیعه و اهل سنّت و میزان مهرالسّنُه از منظر فقهای مسلمان براساس احایث مربوط بررسی گردیده است. فصل چهارم به تبیین انواع شرایط مَهر همچون: مهرالمسمّی، مهرالمثل، مهرالمفوّضه از منظر فقیهان اختصاص دارد. در فصل پنجم مهم ترین مسایل فقهی درباره مَهر، مانند مالکیّت مَهر، نحوه پرداخت مَهر، دیدگاه های فقها در زمینه نرخ روز مَهر، حقّ حبس مَهر، شرایط استقرار مَهر، تأثیر خلوت زوجین بر ثبوت و عدم ثبوت مَهر، نما و رشد مَهر، حکم معیوب شدن و تلف شدن مَهر به دست زوجه، ماهیّت حقوقی ضمان و معیوب بودن مَهر، هبه و ابرای مَهر توسّط زوجه، اختلاف زوجین بر مسایل مَهر، مَهر در نکاح موقّت و برخی مسایل کلّی آن مطرح شده و ادلّه ودیدگاه های موافق و مخالف فقهای شیعه امامیّه و اهل سنّت در زمینه موضوعات مربوط به مَهر با یکدیگر مقایسه گردیده است.
احمد زکی افشاگر مصطفی جعفرپیشه
حاکمیت به معنای حق تصرف در شئون دیگران است. با توجه به سه اصل آزاد بودن انسان، اجتماعی بودن او و بی نهایت بودن وی، حق قانون گذاری متعلق به کسی خواهد بود که بر همه جهان تسلط داشته باشد، و او تنها خداوند متعال است. وجود دلایل نقلی و عقلی ما را به این نتیجه رهنمون می شود که حکم به طور استقلالی، اولاً و بالذات متعلق به حق تعالی بوده، و ثانیاً و بالعرض متعلق به کسی است که از جانب خداوند مأذون باشد. بنابر این، حاکم الهی در عصر حضور امام معصوم، خود امام است، و در عصر غیبت، نائب او خواهد بود. بر این اساس، حاکمیت الهی در عصر غیبت، در قالب ولایت فقیه قابل تحقق است. ادله ای مانند استمرار امامت، جامعیت دین و ماهیت احکام، احکام غیراختصاصی امام در اعمال ولایت، و آیات و روایات متعدد، بر ولایتی بودن حاکمیت فقیه تاکید و دلالت دارند. از سوی دیگر، در رابطه با اثبات حق حاکمیت الهی نیز ادله عقلیه محض، نقلی محض و اجماع وجود داشته و قابل استناد است. همچنین اسلام با دموکراسی به مثابه ارزشی به معنای اصالت و استقلال رای مردم فی نفسه مخالف است؛ اما اگر دموکراسی را به مثابه یک روش بدانیم اسلام آن را به شرط آن که انتخاب اکثریت مردم در چارچوب دین و آموزه های آن صورت گیرد می پذیرد. بنابر این، ادله حق حاکمیت مردمی از قبیل حکم عقلیه، سیره عقلا، قاعده سلطنت، روایات، اهل حل و عقد و اصل آزادی و امثال آن، کاملاً مخدوش می باشد. همچنین شبهات مطرح شده در مورد اصل ولایت فقیه، حدود و اختیارات آن، شرایط و ویژگی های فقیه، قلمرو حکومت و غیره، همگی قابل پاسخ می باشند.
اخترعباس جون عبدالله صادقی
انسان دوست دارد به سوی کمال حرکت کند و دشمن به خاطر اغراض و مقاصد خودش سعی می کند که مانع این حرکت شود و چون دین و وحی ضامن منحرف نشدن حرکت انسانی هستند لذا دشمن، دین و وحی را هدف دشمنی خود قرار داده با روش های گوناگون آن را مورد حمله قرار می دهد. پس اگر انسان و جامعه انسانی می خواهد در راه تکامل خودش حرکت سالم داشته باشد باید دشمن را با ویژگی ها و روش های آن بشناسد تا از آنها فریب نخورد و در مقابل آنان مغلوب نباشد. در این رساله که مشتمل بر مقدمه و چهار فصل می باشد، سعی شده که بیشتر با استفاده از متن وحی قرآنی دشمن را شناسایی کنیم و راهکارهای را که کتاب الهی برای مقابله با آنان بیان کرده است، بررسی کنیم. بنابراین فصل اوّل مشتمل بر دو گفتار می باشد که در گفتار اول واژه های مربوط به دشمن بررسی شده اند و در گفتار دوم مصادیق دشمن و انواع گوناگون آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. در فصل دوم اختصاصاً درباره منافقین و یهود که دشمنان سرسخت و خطرناک برای جهان اسلام بوده اند و هستند، بحث شده است. فصل سوم به راهکارهای که قرآن برای دفاع از حریم اسلام و مسلمانان بیان کرده است، می پردازد و بحث می کند که نظام سیاسی قرآن در مقابل دشمن چیست؟ در فصل چهارم بحث خودی و غیر خودی و ملاک ها و معیارهای خودی مورد بررسی قرار گرفته است و در آخر به طور خلاصه نتایج این تحقیق مطرح گردیده است.
مصطفی جعفرپیشه رضا پورحسینی
چکیده ندارد.