نام پژوهشگر: محمود جمال الدین (زنجانی)
سید علی هاشمی حسین میر محمد صادقی
مساله اجرای علنی کیفر که در کشور ما هر از چند گاهی به اقتضای برخی تصمیمات قضایی یا بعضا انتظامی وارد ادبیات عامه مردم نیز می شود ، حائز دو جنبه اصلی است که بررسی و مطالعه آنها برای یافتن رای صواب از میان آرای گوناگون حقوقی و اجتماعی ضرورت داشته است ، که در این رساله با بیان نظرات موافقان اجرای علنی و مخالفان ، به همراه دلائل هریک از دو دسته که از برجسته ترین نکات اصلی رساله بشمار میرود ، و نظر نگارنده ، آورده شده است . در این رساله ابتدا با مروری کوتاه به منابع دینی و تاریخی ، مبانی اجرای علنی کیفرها ، بانضمام سیاست کیفری و اهداف کیفرها در اسلام،مورد برررسی قرار گرفته و سپس با در نظر گرفتن این مبانی در فقه امامیه و حقوق موضوعه ، در روند بحث ، مصالح و مفاسد ، آثار مثبت و منفی ، پیشینه و مطالعه تطبیقی را که متشکل از نظرات و فتاوای فقها و بزرگان و رویکرد حقوق فرانسه می باشد ، آورده ایم . درباره وجوب یا جواز اجرای علنی کیفر آرای گو ناگونی از سوی فقها بیان شده است،اما در مجموع می توان گفت در اکثر مجازات ها الزام شرعی بر اجرای علنی وجود ندارد،اما نظر به فواید قطعی آن لازم است با توجه به نوع جرم ارتکابی،میزان هزینه اجتماعی آن و نیز تاثیر آن بر افکار عمومی قاضی می تواند تصمیم شایسته را اتخاذ نماید. بیان نقش مقتضیات زمان در زمینه تشریع احکام ، چگونگی اجرای آنها و بیان آیات و روایات موجود در بحث اجرای علنی از دیگر مباحث اساسی این رساله به شمار می رود. النهایه ؛ به باور نگارنده،اجرا یا عدم اجرای کیفر در ملا عام با قانون یا بخشنامه ریاست قوه قضائیه حل نمی شود بلکه لازم است این امر به نظر قاضی گذارده شود تا با امعان نظر به ماهیت و کیفیت جرم ارتکابی ، احساسات و انتظارات افکار عمومی و نیز آثار واقعی متصور بر حکم ، با در نظر گرفتن مصالح و مفاسد ، به اجرای آن در ملا عام یا غیر آن رای دهد.البته لازم است آسیب های متصور از این نظر با جذب و تربیت قضات مومن،عالم و خبیر جبران شود. در این زمینه،مطالعات میدانی جرم شناختی و نیز اجتماعی درباره تاثیرات مثبت یا منفی اجرای علنی کیفر در میان جامعه و نیز بزهکاران بالقوه قابل توجه می باشد.