نام پژوهشگر: محمد تقی اسماعیل پور

زمین از منظر قرآن و روایات
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران 1390
  زهرا لازری   سید علی اکبر ربیع نتاج

قرآن کریم، معجزه جاویدان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، کتاب انسان سازی است که تمامی مطالب آن در جهت رشد، تعالی، تربیت و تکامل اوست. در تعقیب هدف های هدایتی و به منظور نشان دادن آثار قدرت پروردگار متعال، یک سلسله آیات قرآنی اشاراتی گذرا به مسایل علمی و اسرار وجود و کائنات و هستی دارد که نشان از اعجاز علمی قرآن است؛ مسائل علمی که قرآن به آن ها اشاره نموده، اموری هستند که مردم جهان معاصر نزول، و قرن های پس از آن، از تفسیر آن ها اطلاعی نداشتند، بنابراین به نحوی آن ها را تأویل و توجیه می کردند. ولی امروزه با پیشرفت علم و دانش بشری، اعجاز قرآن از نظر آیات مربوط به علوم تجربی همانند سایر ابعاد اعجاز این کتاب الهی، از قبیل فصاحت، بلاغت، محتوا، اخبار غیبی و ... محرز شده است. به این ترتیب عظمت قرآن برای دانشمندان بیشتر آشکار گردیده که چگونه در 1400 سال پیش، قرآن از این امور یاد نموده که هنوز هم بشر امروزی در مواردی، درکی از مسایل علمی قرآن ندارد و شاید هزاران سال لازم است بگذرد تا نکات دقیق علمی قرآن شناسایی شود. معجزه قرآن در اینجا دقیقاً این است که برای هر عقلی، به اندازه حجم آن یعنی به همان مقدار که وی را ارضاء نماید، می بخشد. به همین جهت می بینیم که مردم کم سواد فاقد دانش، در قرآن گم شده ی خود را می یابند، انسان های متوسط و اندک مایه نیز مفاهیمی را در قرآن توانند یافت که ارضایشان نماید، افراد متبحر و متخصص در علوم مختلف نیز اعجاز قرآن را آن گونه در می یابند که با حیرت و اعجاب تمام در برابر آن درنگ می کنند. آنچه اعجاز علمی قرآن را از دیگر انواع اعجازی آن متمایز می سازد، اهمیت بیشتر این مبحث نسبت به دیگر وجوه اعجازی قرآن نیست بلکه اهمیت و جاذبه ی پیام و اعجاز روحی و انسانی قرآن که در طول قرن ها امت اسلامی را به سوی خود کشانده است پیوسته بیشتر از دیگر ابعاد آن بوده و خواهد بود. پس در واقع تمایز اعجاز علمی قرآن با دیگر ابعاد اعجازی آن در مصداقیت علوم تجربی است؛ مصداقیتی که نزد بعضی در مقایسه با دیگر میادین معرفت بشری تا مرز مطلقیت جلو رفته است. این مصداقیت بر این پایه استوار است که علم تجربی توانسته است در قله ی هرم معرفتی عصر ما قرار گرفته و در هر آنچه صحیح یا در نهایت خطا آلوده می باشد، جامعه مرجعیت را بر تن کند. پرداختن قرآن به علوم تجربی و طبیعی می تواند بهترین مشوّق و انگیزه برای مسلمانان باشد تا مسیر پژوهش های علمی را پی گرفته و به پیشرفت معرفتی و علمی دست یابند و بزرگترین چالش دنیای اسلام را که همانا عقب ماندگی در عرصه ی علوم است درمان کنند. چنانکه این عامل نقش خود را در عصر اولیه طلایی اسلام که مسمانان هم از فهم و هم در عمل به قرآن نزدیک تر بودند به درستی ایفا کرد. توجه به اسرار آفرینش و قوانین جاذبه های فضایی و کیهانی زمینه آن است که بشر از تردید و غفلت نسبت به امکان و تحقق رستاخیز و پاسخگویی در برابر پروردگار بیرون آید و به مرحله یقین دست یابد. بنابراین انسان برای رسیدن به یقین و معرفت راسخ دینی، باید از گذرگاه کیهان شناسی عبور کند. آنچه که باعث شد این موضوع را انتخاب کنم علاقه به موضوع و سوالاتی بود که در مورد اعجاز علمی برایم مطرح بود. وقتی وارد حیطه اعجاز علمی قرآن شدم با دیدگاه های متفاوتی روبرو شدم و اینکه هر کدام از صاحب نظران به بیان ادله ای مبنی بر صحت دیدگاه خود پرداخته اند. لذا با توجه به اینکه قرآن کتاب جامع هدایت است تصمیم گرفتم برای مشخص شدن وجود و یا عدم اعجاز علمی در قرآن به پژوهش در این مورد بپردازم.

بررسی مصادیق رحمت در سوره الرحمن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1393
  سیده لیلا میرزایی   محمد تقی اسماعیل پور

تدبیر و تربیت الهی، همراه محبت و رحمت اوست و همه مخلوقات و موجودات جهان در گستردگی وسعه او قرار دارند، شناخت رحمت خدا و فضل و احسان حضرت حق به انسان بصیرت و بینش شگرفی می دهدو زندگی او را با تحول و دگرگونی همراه می سازد. این پروژه با عنوان«بررسی مصادیق رحمت در سوره الرحمن» با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر رویکرد اسنادی وکتب تفسیری مورد بررسی قرارگرفته است، سوره الرحمن بیانگر نعمت های مادی اعم از نعمت های بزرگ خلقت،تعلیم و تربیت،حساب و میزان و وسائل رفاهی انسان و غذاهای روحی و جسمی و نعمت های اخروی شامل باغ ها،چشمه ها،میوه ها،همسران زیبا و باوفاوانواع لباسها می باشد و اشاره کوتاهی نیز به دوزخ و سرنوشت مجرمان شده است و چون هشداری برای انسانها می باشد،به عنوان رحمت معرفی شده است.

پی جویی عوامل موثر در پدیده ی دین گریزی با نگرشی به سوره ی هود
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده الهیات 1393
  سهیلا ازور   محمد تقی اسماعیل پور

دین، دین گریزی، سوره ی هود، انبیاء(ع)